Các loại rau trồng thủy canh dễ chăm sóc, nhanh thu hoạch

Trồng rau thủy canh không chỉ là một xu hướng hiện đại, mà còn là giải pháp tối ưu cho những gia đình sống ở thành phố với không gian hạn chế. Các loại rau trồng thủy canh phổ biến như cải xanh, rau muống hay xà lách không chỉ dễ chăm sóc mà còn mang lại nguồn thực phẩm sạch, an toàn cho sức khỏe. Bài viết này Nông Nghiệp Phố sẽ hướng dẫn bạn chọn lựa và bắt đầu trồng các loại rau thủy canh phù hợp ngay tại nhà.

Các loại rau trồng thủy canh là gì?

Thuỷ canh trong tiếng Anh có tên là Hydroponics. Đây là một là một hình thức canh tác canh tác đặc biệt với nước. Ở đó việc trồng các loại cây hoàn toàn bằng nước, trong nước được cung cấp các loại ion khoáng hóa và dinh dưỡng giúp cây phát triển tốt nhất mà không phải dùng đến đất.

Người trồng thủy canh có thể sử dụng một trong nhiều hệ thống khác nhau để giữ cho cây của họ ngậm nước và nuôi dưỡng, chẳng hạn như nuôi cấy trong nước sâu, phun trào, hồi lưu thủy canh, kỹ thuật màng dinh dưỡng và khí canh.

Người trồng thủy canh có thể sử dụng một trong nhiều hệ thống khác nhau

Đơn giản hơn, bạn có thể trồng cây trong chậu đất hoặc các loại giá thể khác như đá trân châu Perlite, đá Vermiculite, mụn dừa, viên đất nung, vỏ trấu hun, đá bọt…trong nhà và tưới chúng qua hệ thống nhỏ giọt vẫn đáp ứng định nghĩa chung của một vườn thủy sinh.

Ưu điểm

• Không cần diện tích đất trồng, phương pháp thủy canh giúp tiết kiệm không gian, đặc biệt phù hợp với các gia đình sống trong chung cư hoặc nhà phố.

• Cây trồng phát triển nhanh, đạt năng suất cao nhờ khả năng hấp thụ dinh dưỡng tối ưu và giảm nguy cơ sâu bệnh.

• Giảm công sức, thời gian và chi phí chăm sóc vì phương pháp này không có cỏ dại, hạn chế tối đa mầm bệnh phát sinh.

• Tiết kiệm nước hiệu quả do dung dịch dinh dưỡng được lưu trữ trong bể chứa, giảm thiểu sự bay hơi và loại bỏ nhu cầu tưới thường xuyên.

• Rau trồng thủy canh ít bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài nhờ được bảo vệ bằng mái che và duy trì dung dịch dinh dưỡng ổn định. Không sử dụng đất, không thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo rau xanh, sạch, an toàn và thơm ngon.

Nhược điểm

• Giới hạn về giống cây trồng, vì không phải tất cả loại cây hoặc rau đều phù hợp với phương pháp thủy canh.

• Nguy cơ sâu bệnh lây lan nhanh do hệ thống thủy canh có tính liên kết chặt chẽ, đặc biệt trong các bể chứa dung dịch dinh dưỡng.
• Sử dụng thùng xốp từ hạt nhựa EPS khó phân hủy có thể gây ô nhiễm môi trường. Hơn nữa, đây không phải vật liệu chuyên dụng, dễ bị ảnh hưởng bởi ánh sáng mạnh, làm dung dịch dinh dưỡng nóng lên và dẫn đến hiện tượng thối rễ.

Cây trồng thủy canh phát triển nhanh khả năng hấp thụ dinh dưỡng tối ưu

Các mô hình thủy canh hiện nay 

Hệ thống thủy canh dạng bấc
Đây là phương pháp thủy canh đơn giản và lâu đời nhất, hiện nay thường chỉ áp dụng cho một số loại cây dài ngày. Nguyên lý hoạt động tương tự đèn dầu, sử dụng sợi bấc để dẫn nước và chất dinh dưỡng từ bể chứa lên rễ cây. Cây được đặt trong giá thể phía trên bồn chứa, một đầu sợi bấc tiếp xúc với rễ cây, đầu còn lại ngâm trong dung dịch dinh dưỡng. Sợi bấc thường được làm từ cotton hoặc vải để đảm bảo khả năng hút và dẫn chất hiệu quả.

Hệ thống thủy canh tĩnh
Phương pháp này phù hợp với các loại cây ngắn ngày. Trong hệ thống, rễ cây được ngâm trong dung dịch dinh dưỡng chứa sẵn trong bình, khay, hoặc thùng chứa. Cây được cố định trên một bệ nổi nhẹ, đặt trên miệng bể. Để đảm bảo rễ cây thông thoáng và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, hệ thống thường trang bị thêm thiết bị sục khí oxy trong bể chứa.

Thủy canh có nhiều mô hình trồng khác nhau

Hệ thống thủy canh hồi lưu
Khác với hệ thống tĩnh, thủy canh hồi lưu sử dụng máy bơm để luân chuyển dung dịch dinh dưỡng tới rễ cây theo chu kỳ. Nhờ vậy, rễ cây luôn được cung cấp dưỡng chất đều đặn, hạn chế tình trạng ngập úng và tăng khả năng kiểm soát lượng dinh dưỡng cung cấp.

Hệ thống thủy canh nhỏ giọt
Hệ thống này hoạt động dựa trên cơ chế máy bơm tự động bơm dung dịch dinh dưỡng tới từng gốc cây dưới dạng những giọt nước nhỏ và chậm, được cung cấp theo chu kỳ. Phần dung dịch dư thừa sẽ được thu hồi về bể chứa thông qua bộ lọc và tái sử dụng, giúp tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu lãng phí.

Hướng dẫn cách trồng các loại rau thủy canh tại nhà

Những nguyên liệu cần có

• Chọn giống rau phù hợp: Không phải loại rau nào cũng trồng được bằng phương pháp thủy canh. Một số loại rau dễ trồng và cho năng suất cao là rau muống, rau dền, cải ngọt, cải cúc, mồng tơi, xà lách,… Đồng thời, dựa vào kích thước thùng xốp để lựa chọn giống rau hợp lý.

• Chuẩn bị giá thể: Giá thể là yếu tố quan trọng để cây bám rễ và phát triển. Chọn loại giá thể thoáng khí, giữ ẩm tốt như mút xốp, xơ dừa hoặc trấu hun để đảm bảo cây có môi trường phát triển lý tưởng.

• Sử dụng rọ thủy canh: Dùng các rọ nhựa kích thước vừa phải để cố định cây trồng. Nếu không có rọ chuyên dụng, bạn có thể thay thế bằng cốc nhựa. Đục nhiều lỗ quanh thân và đáy cốc với đường kính 2-3cm để thoát nước và giữ giá thể hiệu quả.

• Chuẩn bị thùng xốp hoặc chậu không có lỗ thoát nước: Chọn thùng xốp hoặc chậu có dung tích khoảng 30 lít để chứa dung dịch dinh dưỡng. Đảm bảo thùng không có lỗ thoát nước để tránh rò rỉ. Các thùng xốp này có thể dễ dàng mua tại các khu chợ hoặc cửa hàng bán hoa quả.

• Pha dung dịch dinh dưỡng: Dùng nước sạch để pha các loại dung dịch thủy sinh, có thể ở dạng bột hoặc nước. Nếu trồng rau ăn lá, bạn có thể sử dụng dung dịch Hydro Umat V. Chuẩn bị thêm bút đo nồng độ PPM để kiểm tra nồng độ dinh dưỡng và bút đo pH để điều chỉnh độ pH phù hợp cho cây phát triển tốt.

Cần chuẩn bị các nguyên liệu để trồng rau thủy canh tại nhà

Tiến hành trồng

Bước 1: Lót nilon vào chậu
Đầu tiên, lót một lớp nilon đen bên trong thùng xốp và đổ nước vào. Lớp nilon sẽ giúp bảo vệ dung dịch dinh dưỡng, giữ cho nó luôn ở trạng thái tốt nhất, từ đó hỗ trợ cây phát triển ổn định.

Bước 2: Đục lỗ trên nắp thùng xốp
Tiếp theo, bạn tiến hành đục lỗ trên nắp thùng xốp. Kích thước lỗ cần vừa vặn với đường kính của rọ thủy canh. Số lượng lỗ sẽ phụ thuộc vào loại rau và mật độ trồng, nhưng lưu ý khoảng cách giữa các lỗ ít nhất là 5-6cm.

Bước 3: Ươm giống
Ngâm giá thể như mút xốp hoặc xơ dừa trong nước khoảng 5-10 phút để tạo độ ẩm. Sau đó, đổ đầy 2/3 rọ thủy canh bằng giá thể và gieo 2-3 hạt giống vào mỗi rọ. Chú ý gieo hạt nông, với độ sâu từ 0,5 - 1cm để chúng dễ nảy mầm.

Bước 4: Pha dung dịch thủy canh
Pha dung dịch dinh dưỡng đúng cách là một bước rất quan trọng. Bạn cần đảm bảo pha dung dịch với nồng độ phù hợp cho từng loại rau. Mua dung dịch thủy canh tại các cửa hàng nông nghiệp uy tín và pha theo hướng dẫn. Sau khi pha xong, đổ dung dịch vào thùng xốp sao cho mực nước cách nắp thùng ít nhất 2cm.

Bước 5: Đặt rọ ươm vào khay thủy canh
Cuối cùng, đặt các rọ thủy canh đã ươm hạt giống vào các lỗ đã đục trên nắp thùng xốp. Như vậy, bạn đã hoàn tất quá trình trồng rau thủy canh tại nhà bằng thùng xốp.

Quy trình tiến hành trồng rau thủy canh tại nhà

Chăm sóc rau trồng thủy canh

Ánh sáng
Rau trồng thủy canh cần ít nhất 5-6 giờ ánh sáng mỗi ngày để phát triển tốt. Tuy nhiên, nên bảo vệ rau dưới mái che để tránh ánh nắng trực tiếp và mưa gió, giúp cây phát triển ổn định mà không bị hư hại do tác động của thời tiết.

Nhiệt độ
Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng lớn đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Nhiều loại rau thủy canh tại nhà phát triển tốt nhất trong khoảng nhiệt độ 24-27 độ C. Nhiệt độ nước cũng rất quan trọng, nếu nước quá nóng sẽ làm tăng độ pH và khiến dưỡng chất bay hơi, ảnh hưởng đến cây. Do đó, nhiệt độ nước lý tưởng là từ 18-25 độ C.

Nước
Trong giai đoạn ươm giống, bạn cần tưới nước sạch cho cây bằng cách phun sương để giữ độ ẩm cho giá thể và giúp hạt giống nhanh chóng nảy mầm.

Dinh dưỡng
Khi cây rau bắt đầu ra lá, bạn cần bổ sung dung dịch dinh dưỡng vào thùng xốp với liều lượng tăng dần theo thời kỳ phát triển của rau. Khoảng 3-4 ngày, bạn cần mở nắp thùng để kiểm tra và điều chỉnh lượng dinh dưỡng, đảm bảo nồng độ pH và dinh dưỡng phù hợp.

Rau trồng thủy canh cần ít nhất 5-6 giờ ánh sáng mỗi ngày

Sâu bệnh hại
Khi trồng rau thủy canh trong thùng xốp, cây có thể gặp phải vấn đề thiếu oxy do phần rễ ngập trong dung dịch dinh dưỡng. Ánh sáng mạnh cũng có thể làm tăng nồng độ dinh dưỡng, gây thối rễ. Nếu cây thiếu dinh dưỡng, lá sẽ vàng và cây còi cọc. Để phòng ngừa, hãy sục khí oxy thường xuyên, điều chỉnh nhiệt độ, ánh sáng, pH và dinh dưỡng phù hợp. Cắt tỉa lá vàng, loại bỏ cây còi cọc và thay thế kịp thời để tránh lây lan bệnh.

Thu hoạch
Cách thu hoạch tùy thuộc vào loại rau. Một số loại cần nhổ cả cây và trồng lại, trong khi các loại khác có thể tiếp tục sinh trưởng qua mùa mới, chỉ cần cắt ngang gốc khi thu hoạch. Rau sạch sau khi thu hoạch sẽ sẵn sàng để sử dụng theo nhu cầu gia đình.

Các loại rau trồng thủy canh mang lại nhiều lợi ích cho người trồng, bao gồm việc tiết kiệm không gian và cung cấp rau sạch, an toàn. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao, bạn cần chú ý đến ánh sáng, nhiệt độ, nước, dinh dưỡng và chọn giống phù hợp. 

Cùng với đó, phân bón chất lượng là yếu tố không thể thiếu để rau phát triển khỏe mạnh. Ghé Nông Nghiệp Phố để tìm hiểu các sản phẩm phân bón và dụng cụ hỗ trợ trồng rau thủy canh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://nongnghieppho.vn/

• Hotline: 086 5399 086

• Zalo: https://zalo.me/