Hướng dẫn kỹ thuật trồng rau muống mùa mưa hiệu quả, năng suất cao
Lê Trần Han Ny
Th 6 16/05/2025
Nội dung bài viết
Trồng rau muống mùa mưa là cách giúp bà con tận dụng thời điểm rau khan hiếm, giá cao. Tuy nhiên, nếu không biết kỹ thuật, rau dễ úng, thối, sâu bệnh. Cùng Nông Nghiệp Phố tìm hiểu cách trồng rau muống mùa mưa hiệu quả, năng suất và bền vững.
Lợi ích và thách thức khi trồng rau muống trong mùa mưa
Vào mùa mưa, nhu cầu rau xanh trên thị trường tăng cao trong khi nguồn cung lại hạn chế do điều kiện thời tiết bất lợi. Đây là cơ hội tốt để bà con trồng rau muống nhằm tăng thu nhập. Rau muống có đặc tính ưa ẩm, sinh trưởng nhanh, dễ canh tác nên rất phù hợp với thời điểm này.
Tuy nhiên, trồng rau muống mùa mưa cũng đi kèm không ít thách thức. Đất dễ bị ngập úng, gây thối rễ, nấm bệnh phát triển mạnh. Ngoài ra khi chăm sóc, bón phân cũng khó khăn hơn do lượng mưa thất thường. Nếu không có biện pháp phòng ngừa phù hợp, năng suất có thể sụt giảm rõ rệt.
Để thành công, bà con cần chuẩn bị kỹ từ khâu chọn giống, cải tạo đất đến việc che chắn và chăm sóc. Những nội dung tiếp theo sẽ hướng dẫn chi tiết để giúp bà con trồng rau muống mùa mưa đạt hiệu quả tối ưu.
Lợi ích và thách thức của việc trồng rau muống mùa mưa
Chọn giống rau muống phù hợp mùa mưa
Hai loại rau muống phổ biến hiện nay là rau muống nước và rau muống lá tre. Trong đó, rau muống nước là lựa chọn lý tưởng cho mùa mưa nhờ khả năng sinh trưởng mạnh trong môi trường ẩm ướt, dễ bén rễ, và cho năng suất cao. Bà con có thể trồng bằng hạt hoặc bằng hom (là cách dùng thân rau muống đã trưởng thành, hom giống để cắm xuống đất, thay vì gieo hạt) đều được, tùy điều kiện sẵn có.
Ngoài ra, nên chọn nguồn giống sạch bệnh, rõ nguồn gốc để giảm nguy cơ sâu bệnh từ đầu vụ. Ưu tiên các giống được khuyến cáo bởi trung tâm khuyến nông địa phương để đảm bảo phù hợp với khí hậu vùng miền.
Chọn giống rau muống cho mùa mưa - rau muống nước, rau muống lá tre
Thời vụ và mật độ gieo trồng trong mùa mưa
Thời điểm trồng rau muống mùa mưa cần được tính toán kỹ để tránh giai đoạn mưa lớn kéo dài, gây úng ngập và hư hại cây non. Bà con nên trồng vào đầu hoặc cuối mùa mưa, khi lượng mưa vừa phải và có thể chủ động hơn trong việc thoát nước. Ở miền Bắc, thời vụ phù hợp là từ tháng 5 đến tháng 8, còn miền Nam có thể linh hoạt hơn từ tháng 4 đến tháng 10, tùy theo vùng và tình hình thời tiết thực tế.
Về mật độ, để cây rau phát triển thoáng, hạn chế sâu bệnh và nấm trong điều kiện ẩm ướt, nên áp dụng khoảng cách:
Hàng cách hàng 20–25 cm
Cây cách cây 10–15 cm nếu gieo hạt
Nếu trồng bằng hom: mỗi hom cách nhau 15–20 cm, hom cắm nghiêng hoặc nằm ngang
Chuẩn bị đất và thoát nước kỹ càng
Bà con cần chuẩn bị đất kỹ lưỡng và đảm bảo khả năng thoát nước tốt trong mùa mưa để trồng rau muống đạt hiệu quả cao. Rau muống phát triển tốt trên đất thịt nhẹ, giàu mùn, tơi xốp, pH từ 6–7. Đất cần được xử lý kỹ để tránh ngập úng làm thối rễ và phát sinh nấm bệnh.
Các bước chuẩn bị đất gồm:
Cày xới đất kỹ, phơi đất 5–7 ngày để diệt mầm bệnh và làm đất tơi hơn.
Lên luống cao 20–30 cm, mặt luống rộng 1–1,2 m để tránh đọng nước.
Tạo rãnh thoát nước sâu và rộng giữa các luống, đảm bảo nước mưa rút nhanh sau mỗi trận mưa.
Trộn phân chuồng hoai mục và vôi bột vào đất để tăng độ mùn và khử khuẩn.
Ngoài ra, bà con nên kiểm tra hệ thống thoát nước xung quanh vườn: mương, rãnh, lỗ thoát... cần được thông suốt, không để nước đọng lâu trên ruộng.
Chuẩn bị đất và thoát nước trước khi trồng rau muống
Che chắn và bảo vệ rau khỏi mưa lớn, gió bão
Trong mùa mưa, mưa to kéo dài và gió mạnh có thể làm dập lá, gãy thân, thậm chí làm bật gốc rau muống. Vì vậy, bà con cần che chắn và bảo vệ luống rau để đảm bảo cây khỏe mạnh và sinh trưởng ổn định.
Một số biện pháp che chắn hiệu quả:
Dựng khung lưới hoặc giàn che mưa bằng nilon, màng phủ nông nghiệp hoặc lưới đen để hạn chế tác động trực tiếp từ nước mưa.
Phủ luống bằng màng nông nghiệp, vừa giúp giữ ấm gốc, hạn chế rửa trôi phân, vừa ngăn cỏ dại phát triển.
Gia cố luống trồng, nén đất xung quanh gốc chắc chắn hơn, tránh xói mòn khi mưa lớn.
Với những vùng có nguy cơ bão hoặc mưa lớn bất ngờ, nên trồng rau muống trong nhà màng, nhà lưới hoặc bạt di động để linh hoạt che phủ khi cần.
Ngoài ra, bà con cần thường xuyên kiểm tra sau mưa để phát hiện cây bị dập, úng và có biện pháp xử lý kịp thời.
Trồng rau muống mùa mưa - Che chắn và bảo vệ rau
Kỹ thuật trồng rau muống mùa mưa
Trong mùa mưa, bà con có thể lựa chọn 2 phương pháp trồng rau muống phổ biến: trồng bằng hom và gieo hạt. Mỗi cách có ưu điểm riêng, tùy vào điều kiện đất đai, nguồn giống và kinh nghiệm mà bà con áp dụng cho phù hợp.
Trồng bằng hom (cắm hom, giâm cành)
Chọn hom giống (hom là phần thân rau muống được cắt ra để nhân giống)
Chọn đoạn thân rau muống dài khoảng 20–25 cm, có từ 3–5 mắt (đốt) trên thân.
Hom phải tươi, không bị sâu bệnh hay hư hỏng.
Ngâm hom: Ngâm hom trong nước sạch khoảng 4–6 tiếng để hom hấp thụ đủ nước, giúp kích thích quá trình ra rễ nhanh hơn khi trồng.
Chuẩn bị đất:
Đất phải được cày xới tơi xốp, lên luống cao và thoát nước tốt.
Tạo rãnh thoát nước sâu giữa các luống để tránh úng ngập.
Cắm hom:
Cắm hom xuống đất theo hướng nghiêng khoảng 45 độ hoặc nằm ngang, phần thân được phủ đất nhẹ nhàng.
Khoảng cách giữa các hom là 15–20 cm để cây có không gian phát triển và tránh bị dập do mưa lớn.
Chăm sóc ban đầu:
Tưới nước đều để giữ ẩm cho hom bén rễ nhanh.
Tránh tưới quá mạnh làm rửa trôi hom hoặc làm đất bị nén cứng.
Trồng rau muống mùa mưa - Trồng bằng hom (giâm cành)
Gieo hạt
Chọn hạt giống: Chọn hạt rau muống chất lượng, sạch bệnh, có nguồn gốc rõ ràng.
Ngâm hạt: Ngâm hạt trong nước ấm khoảng 2–4 tiếng để hạt nảy mầm đều và nhanh hơn.
Chuẩn bị đất: Làm đất tơi xốp, lên luống cao, đảm bảo thoát nước tốt.
Gieo hạt:
Gieo hạt đều trên mặt luống với mật độ cây cách cây 10–15 cm, hàng cách hàng 20–25 cm.
Gieo xong, phủ một lớp đất mỏng lên hạt để tránh hạt bị trôi hoặc sâu ăn.
Tưới nước:
Tưới nước nhẹ nhàng, giữ ẩm cho đất nhưng không để ngập úng.
Theo dõi thời tiết, điều chỉnh lượng nước tưới phù hợp, tránh để đất bị ẩm ướt quá mức.
Với kỹ thuật này, bà con cần lưu ý chọn thời điểm trồng vào lúc trời tạnh mưa, tránh trồng khi mưa to kéo dài để hom và hạt không bị úng thối, ảnh hưởng đến tỉ lệ sống của cây. Thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các dấu hiệu sâu bệnh giúp rau muống phát triển khỏe mạnh.
Trồng rau muống mùa mưa - Trồng bằng cách gieo hạt
Cách bón phân hợp lý trong điều kiện ẩm ướt (cho 1000 m²)
Bón phân đúng cách trong mùa mưa giúp rau muống phát triển khỏe mạnh, tránh hiện tượng phân bị rửa trôi hoặc gây ngộ độc cây. Dưới đây là cách bón phân hợp lý cho 1000 m² rau muống mùa mưa:
Phân bón lót (trước khi trồng):
Phân bón lót giúp cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu, trung hòa độ pH và cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
Phân bón thúc (chia làm 2 lần):
Lần 1 (khi rau muống bắt đầu bén rễ và mọc lá):
Urê: 8 – 10 kg
Đạm amoni (NH4): 5 – 7 kg
Lần 2 (khi cây phát triển tốt, chuẩn bị thu hoạch):
Lưu ý khi bón phân mùa mưa:
Bón phân khi trời ráo, tránh bón trước hoặc trong lúc mưa lớn để phân không bị rửa trôi.
Phân bón nên rắc đều và phủ nhẹ lên mặt đất, tránh bón quá nhiều một chỗ.
Có thể dùng phân hữu cơ để tăng sức đề kháng cho cây, hạn chế sâu bệnh.
Phòng trừ sâu bệnh trong mùa mưa (nguy cơ nấm, sâu đục thân)
Mùa mưa tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại sâu bệnh phát triển, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng rau muống. Vì vậy, bà con cần đặc biệt lưu ý các biện pháp phòng trừ sau đây:
Các loại sâu bệnh thường gặp:
Sâu đục thân, sâu xanh lá
Bệnh nấm mốc, thối thân do ngập úng
Bệnh rệp sáp và các loại rệp gây hại khác
Biện pháp phòng trừ:
Thường xuyên kiểm tra ruộng rau để phát hiện sớm dấu hiệu bệnh, sâu hại.
Sử dụng các biện pháp sinh học như dùng bả sinh học, bẫy đèn, hoặc các loại thuốc trừ sâu sinh học an toàn.
Trong trường hợp cần thiết, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo đúng liều lượng, đúng thời điểm và hướng dẫn an toàn. Thực hiện luân canh cây trồng để hạn chế sâu bệnh tích tụ.
Cải thiện thoát nước và tránh ngập úng để giảm nguy cơ bệnh nấm phát triển.
Bà con cần phối hợp giữa chăm sóc tốt và phòng trừ sâu bệnh kịp thời để đảm bảo rau muống phát triển khỏe mạnh trong mùa mưa.
Trồng rau muống mùa mưa - Cách phòng trừ sâu bệnh hại chuẩn
Thu hoạch rau muống đúng thời điểm, xử lý sau mưa
Thu hoạch đúng thời điểm giúp rau muống giữ được độ tươi ngon, giá trị dinh dưỡng và tránh tình trạng cây già cỗi, mất ngon. Trong mùa mưa, bà con cần chú ý:
Thời điểm thu hoạch: Rau muống có thể thu hoạch sau khoảng 25–30 ngày kể từ khi trồng, khi cây đạt chiều cao từ 25–30 cm, lá xanh mướt, không quá già cũng không quá non.
Cách thu hoạch: Sử dụng dao hoặc kéo sắc để cắt nhẹ nhàng từng bó, tránh giẫm đạp hoặc làm dập thân cây còn lại để cây tiếp tục phát triển.
Xử lý sau mưa: Nếu vừa trải qua mưa lớn, nên thu hoạch khi đất đã ráo để tránh rau bị úng nước. Sau thu hoạch, rau nên được rửa sạch và để nơi thoáng mát, tránh ẩm ướt để giữ độ tươi lâu.
Câu hỏi thường gặp về trồng rau muống mùa mưa
Có nên trồng rau muống mùa mưa không?
Có, vì rau muống phát triển nhanh và nhu cầu cao, nhưng cần kỹ thuật chăm sóc đúng để tránh rủi ro.
Trồng rau muống mùa mưa dễ bị bệnh gì?
Thường gặp nấm mốc, thối rễ, sâu đục thân, và rệp hại do ẩm ướt kéo dài.
Làm sao xử lý rau bị ngập nước?
Nên nhanh chóng thoát nước, giữ đất ráo và phun thuốc bảo vệ thực vật sinh học hỗ trợ phục hồi.
Dùng phân gì để rau phát triển nhanh mùa mưa?
Phân hữu cơ hoai mục kết hợp phân đạm, lân và kali bón đúng liều, tránh bón lúc trời mưa to.
Trồng rau muống mùa mưa tuy có nhiều thách thức như ngập úng, sâu bệnh, nhưng nếu bà con áp dụng đúng kỹ thuật chọn giống, thời vụ, chuẩn bị đất, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh, rau muống sẽ phát triển tốt, cho năng suất cao, đáp ứng nhu cầu thị trường. Hy vọng những hướng dẫn trong bài sẽ giúp bà con thành công với vụ rau muống mùa mưa của mình.
Đừng quên ghé thăm Nông Nghiệp Phố – địa chỉ tin cậy để mua đất trồng, hạt giống, phân bón, giá thể hay các dụng cụ làm vườn chất lượng và mọi thứ bạn cần để trồng cây, hoa, rau sạch ngay tại nhà. Cùng Nông Nghiệp Phố, nhà nông luôn yên tâm làm vườn, thu hoạch bội thu!
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Website: https://nongnghieppho.vn/
Hotline: 086 5399 086
Zalo: https://zalo.me/