Quy trình bón phân thúc bao gồm những gì? Cách bón đúng kỹ thuật

Bón phân thúc là một bước quan trọng trong quy trình chăm sóc cây trồng, giúp cung cấp dinh dưỡng kịp thời để cây phát triển khỏe mạnh, ra hoa, kết trái đúng chu kỳ. Tuy nhiên, nếu bón không đúng cách, cây có thể không hấp thụ hết dinh dưỡng, thậm chí gây tác dụng ngược. Vậy quy trình bón phân thúc bao gồm những gì? Hãy cùng Nông Nghiệp Phố tìm hiểu chi tiết để áp dụng hiệu quả!

Bón phân thúc là gì?

Bón phân thúc là việc cung cấp thêm dinh dưỡng cho cây trồng trong quá trình sinh trưởng, nhằm đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tăng cao ở các giai đoạn phát triển quan trọng như ra lá, hoa và quả. Phương pháp này giúp cây phát triển mạnh mẽ, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.​

Phân biệt bón phân thúc và bón lót

Bón lót và bón thúc đều là kỹ thuật cung cấp dinh dưỡng cho cây, nhưng khác nhau về thời điểm và mục đích:​

Bón lót: Thực hiện trước hoặc trong khi gieo trồng, nhằm cải thiện độ phì nhiêu của đất và tạo môi trường thuận lợi cho rễ cây phát triển ban đầu.​

Bón thúc: Tiến hành trong quá trình cây sinh trưởng, bổ sung dinh dưỡng kịp thời để hỗ trợ các giai đoạn phát triển quan trọng, giúp cây đạt năng suất và chất lượng cao hơn.

Bón lót và bón thúc đều là kỹ thuật cung cấp dinh dưỡng cho cây

Quy trình bón phân thúc bao gồm những bước nào? 

Bón phân thúc là kỹ thuật cung cấp dinh dưỡng kịp thời trong các giai đoạn phát triển quan trọng của cây trồng, giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Dưới đây là các bước thực hiện bón phân thúc đúng cách:​

Bước 1: Xác định thời điểm bón phù hợp với từng loại cây

Mỗi loại cây có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau theo từng giai đoạn sinh trưởng. Việc xác định đúng thời điểm bón phân giúp cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả, thúc đẩy quá trình phát triển và tăng năng suất.​

Bước 2: Lựa chọn loại phân bón thích hợp

Tùy vào đặc điểm của cây trồng và điều kiện đất đai, có thể sử dụng các loại phân bón như hữu cơ, vô cơ hoặc vi sinh. Phân hữu cơ giúp cải thiện cấu trúc đất và cung cấp dinh dưỡng lâu dài; phân vô cơ cung cấp dinh dưỡng nhanh chóng; phân vi sinh hỗ trợ tăng cường hoạt động của vi sinh vật có lợi trong đất.​

Bước 3: Tiến hành bón phân đúng kỹ thuật

Có nhiều phương pháp bón phân như bón theo hốc, theo hàng hoặc bón vãi. Việc lựa chọn kỹ thuật phù hợp giúp phân bón được phân bố đồng đều, giảm thiểu thất thoát và tăng hiệu quả sử dụng.​

Bước 4: Tưới nước và chăm sóc sau khi bón phân

Sau khi bón phân, cần tưới nước để hòa tan và giúp phân thấm sâu vào đất, tạo điều kiện cho rễ cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Đồng thời, theo dõi tình trạng sinh trưởng của cây để kịp thời điều chỉnh chế độ chăm sóc phù hợp.

Có nhiều phương pháp bón phân như bón theo hốc, theo hàng hoặc bón vãi

Thời điểm bón phân thúc cho từng loại cây

Bón phân thúc đúng thời điểm giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng tối ưu, phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao. Dưới đây là hướng dẫn thời gian bón phù hợp cho từng nhóm cây trồng.

Cây rau ngắn ngày

Các loại rau như cải xanh, rau muống, xà lách… có vòng đời ngắn nên việc bón thúc cần diễn ra nhiều lần để đảm bảo cây phát triển nhanh, xanh tốt.

Lần 1: Khi cây có 2–3 cặp lá thật (khoảng 8–10 ngày sau gieo). Bón thúc sớm giúp cây con cứng cáp, bén rễ khỏe.

Lần 2: Khi cây bắt đầu ra hoa (22–25 ngày sau trồng). Cung cấp dinh dưỡng kịp thời giúp hoa phát triển mạnh.

Lần 3: Khi cây nuôi quả (40–45 ngày sau trồng). Bón phân giai đoạn này giúp quả lớn nhanh, đạt chất lượng tốt.

Cây ăn quả

Với cây ăn quả, bón phân thúc cần thực hiện theo từng giai đoạn quan trọng để cây ra hoa đều, đậu quả tốt và nuôi trái hiệu quả.

Trước khi ra hoa: Bón thúc nhằm bổ sung dưỡng chất giúp cây ra nhiều hoa và tỷ lệ đậu quả cao.

Sau khi đậu quả: Tăng cường dinh dưỡng để quả phát triển đều, hạn chế rụng non.

Sau thu hoạch: Cung cấp dinh dưỡng giúp cây phục hồi, tái tạo bộ rễ, cành lá cho vụ sau.

Cây công nghiệp lâu năm

Những loại cây như cà phê, hồ tiêu, cao su… thường được bón thúc định kỳ để duy trì sự phát triển ổn định.

Đầu mùa mưa: Cung cấp dinh dưỡng để cây đâm chồi, phát triển cành lá.

Giữa mùa mưa: Bổ sung dưỡng chất nuôi hoa, trái, hạn chế rụng non.

Cuối mùa mưa: Giúp cây phục hồi, chuẩn bị cho giai đoạn sinh trưởng tiếp theo.

Những loại cây như cà phê, hồ tiêu, cao su… thường được bón thúc định kỳ

Lựa chọn phân bón thích hợp 

Việc lựa chọn loại phân bón phù hợp đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và năng suất của cây trồng. Dưới đây là một số loại phân bón phổ biến và đặc điểm của chúng:

Phân hữu cơ:

• Nguồn gốc: Được tạo thành từ các chất hữu cơ tự nhiên như phân chuồng, phân xanh, phân trùn quế.​

• Công dụng: Cải thiện cấu trúc đất, tăng độ tơi xốp và khả năng giữ nước, cung cấp dinh dưỡng lâu dài cho cây trồng.​

• Lưu ý: Phân hữu cơ thường có hàm lượng dinh dưỡng thấp hơn phân vô cơ và cần thời gian để phân hủy trước khi cây có thể hấp thụ.

Phân vô cơ (phân hóa học):

• Nguồn gốc: Được sản xuất thông qua các quá trình hóa học, chứa các nguyên tố dinh dưỡng dưới dạng muối khoáng.​

• Công dụng: Cung cấp dinh dưỡng nhanh chóng và chính xác theo nhu cầu của cây trồng.​

• Lưu ý: Sử dụng phân vô cơ cần tuân thủ liều lượng khuyến cáo để tránh gây hại cho đất và môi trường. 

Phân vi sinh:

• Nguồn gốc: Chứa các vi sinh vật có lợi như vi khuẩn cố định đạm, vi khuẩn phân giải lân.​

• Công dụng: Tăng cường hoạt động của vi sinh vật trong đất, giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn.​

• Lưu ý: Phân vi sinh thường phát huy tác dụng tốt ở các vùng đất mới khai hoang hoặc đất bị thoái hóa.

Lưu ý chung:

Đánh giá nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng: Mỗi loại cây có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau; việc hiểu rõ nhu cầu này giúp lựa chọn phân bón phù hợp.​

Kiểm tra chất lượng đất: Phân tích đất để xác định độ pH, hàm lượng dinh dưỡng hiện có, từ đó điều chỉnh loại và lượng phân bón cần thiết.​

Kết hợp phân bón: Sự kết hợp giữa phân hữu cơ và phân vô cơ có thể mang lại hiệu quả tốt nhất, vừa cung cấp dinh dưỡng nhanh chóng, vừa cải thiện chất lượng đất về lâu dài.

Kết hợp giữa phân hữu cơ và phân vô cơ có thể mang lại hiệu quả tốt

Cách bón phân thúc đúng kỹ thuật 

Dưới đây là ba phương pháp bón thúc phổ biến, mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng và phù hợp với từng loại cây trồng khác nhau.

Bón theo hốc

Phù hợp: Cây ăn quả, cây công nghiệp lâu năm (cà phê, tiêu, điều, cao su...)

Cách thực hiện:

• Đào hốc xung quanh gốc cây, cách gốc từ 20 – 50 cm tùy vào độ rộng tán cây.

• Hốc có độ sâu từ 10 – 20 cm để giữ phân không bị rửa trôi.

• Cho phân vào hốc, có thể kết hợp trộn với đất hoặc phân hữu cơ để tăng hiệu quả.

• Lấp đất lại và tưới nước để phân nhanh hòa tan, giúp cây hấp thụ tốt hơn.

Ưu điểm:

Dinh dưỡng tập trung gần rễ, cây hấp thụ nhanh.
Giảm thất thoát phân bón so với bón vãi.

Nhược điểm:

Cần thực hiện thủ công, mất thời gian hơn.
Nếu không tưới nước đủ, phân có thể khó hòa tan vào đất.

Bón theo hàng/đào rãnh

Phù hợp: Cây rau màu, cây trồng theo luống, cây công nghiệp trồng theo hàng (mía, bắp, đậu phộng...)

Cách thực hiện:

• Đào rãnh dọc theo hàng cây, cách gốc khoảng 10 – 15 cm.

• Rãnh có độ sâu khoảng 10 – 20 cm, chiều rộng 20 cm để chứa đủ lượng phân cần thiết.

• Rải phân đều vào rãnh, sau đó lấp đất lại để hạn chế thất thoát phân.

• Tưới nước ngay sau khi bón để phân nhanh tan và ngấm vào đất.

Ưu điểm:

Tiết kiệm công sức hơn so với bón theo hốc.
Phân được phân bổ đều theo hàng cây, giúp rễ phát triển mạnh.

Nhược điểm:

Nếu đất quá khô, phân sẽ khó hòa tan.
Cần bón lượng phân hợp lý để tránh làm đất bị chai cứng.

Bón vãi

Phù hợp: Cánh đồng lớn, cây công nghiệp lâu năm, lúa nước, ngô, sắn...

Cách thực hiện:

• Rải đều phân bón lên toàn bộ bề mặt đất trồng cây.

• Có thể kết hợp bừa hoặc cày nhẹ để phân bón lẫn vào đất.

• Nếu bón trên đất khô, cần tưới nước ngay để phân nhanh hòa tan.

Ưu điểm:

Nhanh chóng, tiết kiệm công lao động.
Phù hợp với canh tác diện tích lớn.

Nhược điểm:

Phân dễ bị rửa trôi nếu mưa lớn.
Nếu không bón đúng kỹ thuật, cây có thể không hấp thụ đủ dinh dưỡng.

Bón phân thúc cần thực hiện đúng kỹ thuật để cây trồng hấp thụ dinh dưỡng 

Tưới nước và chăm sóc sau khi bón phân

Sau khi bón phân thúc, việc tưới nước và chăm sóc đúng cách sẽ giúp cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả, tránh thất thoát phân bón và đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh. Dưới đây là các bước cần thực hiện:

Tưới nước sau khi bón phân

• Mục đích: Giúp hòa tan phân bón, đưa dinh dưỡng thấm sâu vào đất và tạo điều kiện thuận lợi cho rễ cây hấp thụ.

• Cách tưới:

  • Đối với rau màu, cây ngắn ngày: Sử dụng vòi phun nhẹ hoặc hệ thống tưới nhỏ giọt để phân bón thẩm thấu đều mà không làm xói mòn đất.

  • Đối với cây ăn quả, cây công nghiệp lâu năm: Tưới theo gốc hoặc sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, đảm bảo nước ngấm sâu xuống rễ.

  • Hạn chế tưới quá mạnh để tránh rửa trôi phân bón, đặc biệt là phân vô cơ.

Kiểm tra và điều chỉnh độ ẩm

• Quan sát độ ẩm đất: Nếu đất quá khô, phân bón khó hòa tan; nếu quá ẩm, có thể gây úng rễ.

• Tưới nước theo nhu cầu của cây:
   

  • Mùa khô: Cần tưới nước thường xuyên hơn, đảm bảo đất luôn đủ ẩm.

  • Mùa mưa: Giảm lượng nước tưới, tránh ngập úng gây thối rễ.

Theo dõi tình trạng cây sau khi bón phân

Quan sát màu sắc lá, sự phát triển của thân, rễ để đánh giá hiệu quả hấp thụ phân bón.

Nếu cây có dấu hiệu vàng lá, héo úa, cháy đầu lá, có thể do bón quá liều hoặc tưới nước chưa phù hợp. Cần điều chỉnh lượng phân và nước tưới kịp thời.

Bổ sung các biện pháp chăm sóc khác như xới đất, tỉa cành giúp cây sinh trưởng tốt hơn.

Phòng ngừa sâu bệnh sau khi bón phân

Cây sau khi bón phân thường phát triển mạnh, thu hút nhiều sâu bệnh hơn. Vì vậy, cần kết hợp với các biện pháp phòng trừ sâu bệnh sinh học, như sử dụng chế phẩm sinh học hoặc trồng cây xua đuổi côn trùng.

Không bón phân khi cây đang bị sâu bệnh nặng vì có thể khiến cây suy yếu hơn.

Lưu ý quan trọng:

• Tưới nước ngay sau khi bón phân để hạn chế phân bị bay hơi hoặc rửa trôi.

• Điều chỉnh lượng nước theo loại cây và thời tiết để tránh dư thừa hoặc thiếu hụt nước.

• Kết hợp chăm sóc tổng thể như tỉa cành, làm cỏ để cây hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất.

Tưới nước ngay sau khi bón phân để hạn chế phân bị bay hơ

Những nguyên tắc quan trọng khi bón phân thúc

Xác định đúng thời điểm bón

Thời điểm bón phân thúc quyết định khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Nếu bón sai thời điểm, cây không chỉ hấp thụ kém mà còn dễ bị suy yếu hoặc phát triển mất cân đối.

Lưu ý:

Bón vào thời điểm cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh, cần nhiều dinh dưỡng.

Tránh bón phân khi cây còn quá nhỏ hoặc vào thời kỳ cây không có nhu cầu dinh dưỡng cao.

Không bón phân khi trời đang mưa to để hạn chế thất thoát dinh dưỡng do rửa trôi.

Sử dụng đúng loại phân bón

Mỗi loại cây và từng giai đoạn phát triển sẽ cần những loại phân bón khác nhau. Chọn đúng loại phân giúp cây hấp thụ hiệu quả và phát triển khỏe mạnh.

Các loại phân bón phổ biến:

• Phân hữu cơ: Cải thiện độ phì nhiêu của đất, phù hợp với mọi loại cây, giúp cây phát triển bền vững.

• Phân hóa học: Cung cấp dưỡng chất nhanh chóng, nhưng cần dùng đúng liều lượng để tránh gây hại cho đất.

• Phân vi sinh: Tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng, cải thiện sức đề kháng của cây mà không gây ô nhiễm môi trường.

Lưu ý: Nên kết hợp phân hữu cơ và phân vi sinh để duy trì độ màu mỡ của đất, hạn chế phụ thuộc vào phân hóa học.

Liều lượng bón phân hợp lý

Bón phân quá ít có thể khiến cây thiếu dinh dưỡng, nhưng bón quá nhiều lại gây lãng phí và có thể làm cây bị ngộ độc.

Nguyên tắc bón phân hợp lý:

Căn cứ vào nhu cầu dinh dưỡng của từng loại cây để bón đúng lượng cần thiết. 

Không bón quá dày hoặc bón nhiều lần trong thời gian ngắn vì có thể làm cháy rễ cây.

Kết hợp giữa phân bón gốc và bón phân qua lá để cân bằng dinh dưỡng.

Thời điểm bón phân thúc quyết định khả năng hấp thụ dinh dưỡng

Câu hỏi thường gặp về quy trình bón phân thúc

Bón phân thúc có cần kết hợp với bón lót không?

Có. Bón phân thúc và bón lót là hai giai đoạn quan trọng trong quy trình chăm sóc cây trồng. Bón lót giúp cung cấp dinh dưỡng nền tảng trước khi cây sinh trưởng, còn bón thúc bổ sung dinh dưỡng trong quá trình phát triển. Việc kết hợp cả hai giúp cây phát triển bền vững, tăng năng suất và chất lượng.

Bao lâu nên bón phân thúc một lần?

Tần suất bón thúc phụ thuộc vào loại cây trồng:

• Rau ngắn ngày: Thường bón 2-3 lần trong suốt chu kỳ sinh trưởng.

• Cây ăn quả: Bón 2-3 lần/năm, vào các giai đoạn quan trọng như trước khi ra hoa, sau đậu quả, sau thu hoạch.

• Cây công nghiệp lâu năm: Có thể bón 2-3 lần trong năm, thường vào đầu, giữa hoặc cuối mùa mưa.

Phân vi sinh có thể dùng để bón thúc không?

Có thể. Phân vi sinh chứa vi khuẩn có lợi giúp cải thiện môi trường đất, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Tuy nhiên, hiệu quả của phân vi sinh thường chậm hơn so với phân hóa học, vì vậy nên kết hợp với các loại phân hữu cơ hoặc vô cơ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Tại sao bón phân thúc nhưng cây vẫn chậm phát triển?

Có nhiều nguyên nhân khiến cây chậm phát triển dù đã bón thúc, bao gồm:

• Bón không đúng thời điểm: Cây không hấp thụ được dinh dưỡng tối ưu.

• Liều lượng không phù hợp: Bón quá ít không đủ dinh dưỡng, bón quá nhiều gây sốc cây.

• Phương pháp bón chưa đúng: Nếu bón sai cách, dinh dưỡng có thể bị rửa trôi hoặc không đến được bộ rễ.

• Điều kiện ngoại cảnh: Thời tiết bất lợi, đất bạc màu, sâu bệnh tấn công cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

Quy trình bón phân thúc đóng vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển và năng suất của cây trồng. Việc lựa chọn đúng loại phân bón, xác định thời điểm bón phù hợp, và áp dụng kỹ thuật tưới nước và chăm sóc sau khi bón là những yếu tố then chốt giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất. Để đạt hiệu quả cao, bà con nông dân cần chú ý đến từng bước trong quy trình bón phân, kết hợp với các biện pháp chăm sóc hợp lý để cây trồng phát triển mạnh mẽ, bền vững.

Hy vọng những thông tin mà Nông Nghiệp Phố chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình bón phân thúc và ứng dụng hiệu quả vào sản xuất nông nghiệp.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://nongnghieppho.vn/

• Hotline: 086 5399 086

• Zalo: https://zalo.me/