Phân lân dùng để bón lót hay bón thúc? Khi nào nên bón phân lân?

Phân lân dùng để bón lót hay bón thúc là câu hỏi quan trọng với nhiều nhà vườn. Nếu bón sai thời điểm, cây trồng có thể không hấp thụ được dinh dưỡng, dẫn đến kém phát triển. Vì vậy, cân hiểu rõ đặc tính của phân lân và cách sử dụng đúng sẽ giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh. Cùng Nông Nghiệp Phố tìm hiểu ngay!

Phân lân là gì?

Phân lân là một trong những loại phân bón quan trọng, cung cấp photpho (P) – nguyên tố thiết yếu giúp cây trồng phát triển hệ rễ, tổng hợp protein và thúc đẩy quá trình quang hợp. Nhờ đó, cây sinh trưởng khỏe mạnh, ra hoa đều và cho năng suất cao.

Trong đất, cây hấp thụ phân lân dưới dạng ion photphat (PO₄)³⁻. Để sản xuất phân lân, người ta thường sử dụng quặng apatit và photphorit. Khi kết hợp với đạm và kali, phân lân giúp cân bằng dinh dưỡng, hỗ trợ cây phát triển toàn diện. 

Phân biết 2 loại phân lân phổ biến hiện nay

Hiện nay, phân lân được chia thành hai nhóm chính là phân lân tự nhiên và phân lân chế biến. Mỗi loại có đặc điểm riêng, cùng tìm hiểu chi tiết về từng loại để lựa chọn phân bón hiệu quả nhất.

Phân lân tự nhiên 

Phân lân tự nhiên được khai thác trực tiếp từ các quặng khoáng chứa photpho mà không qua quá trình xử lý hóa học. Loại phân này thích hợp để cải tạo đất và bổ sung lân một cách chậm rãi cho cây trồng.

• Quặng apatit: Chứa khoảng 30-32% P₂O₅, giàu canxi và khoáng chất, giúp cải thiện đất chua, đất phèn.

• Quặng photphorit: Chứa khoảng 8-12% P₂O₅, dạng bột khô, phù hợp với cây họ đậu và đất úng nước.

Ngoài việc cung cấp photpho, phân lân tự nhiên còn chứa một lượng nhỏ chất hữu cơ, góp phần tăng độ màu mỡ cho đất.

Phân lân chế biến

Khác với phân lân tự nhiên, phân lân chế biến được xử lý qua nhiệt độ hoặc hóa chất để tăng khả năng hòa tan, giúp cây hấp thụ nhanh hơn. Đây là loại phân được sử dụng phổ biến trong canh tác nông nghiệp. Sau đây là 2 loại phổ biến nhất hiện nay: 

• Phân lân nung chảy: Được sản xuất bằng cách nung quặng photphat ở nhiệt độ cao, tạo thành Ca(PO₄)₂. Phân này có màu trắng xám hoặc xanh xám, tính kiềm, giúp trung hòa đất chua và thích hợp với nhiều loại cây trồng.

• Supe lân - Supephotphat: Có thành phần chính là Ca(H₂PO₄)₂, dễ tan trong nước và đất, giúp cây hấp thu nhanh. Supe lân gồm supe lân đơn và supe lân kép, thường được dùng để bón lót hoặc bón thúc, hỗ trợ cây phát triển từ giai đoạn đầu.

Lựa chọn đúng loại phân lân sẽ giúp cây trồng hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, cải thiện chất lượng đất và tăng năng suất hiệu quả.

Phân biệt các loại phân lân bổ biến hiện nay

Phân biệt phương pháp bón lót và bón thúc

Việc lựa chọn phương pháp bón lót hay bón thúc đóng vai trò quan trọng trong quá trình chăm sóc cây trồng. Hai phương pháp này đều có mục đích bổ sung dinh dưỡng nhưng thực hiện vào các giai đoạn khác nhau của cây.

Bón lót là gì?

Bón lót là phương pháp bón phân vào lúc chuẩn bị đất trước khi gieo trồng hoặc trồng cây. Mục đích của bón lót là cung cấp dinh dưỡng cơ bản cho cây ngay từ giai đoạn đầu để cây có đủ dưỡng chất phát triển rễ, thích nghi với môi trường. 

Phân bón lót thường bao gồm phân hữu cơ (như phân trùn quế, phân gà, phân bò) và phân lân, giúp cải thiện chất lượng đất, tăng độ mùn và cung cấp photpho (P) cho cây. 

Phân bón lót được trộn đều với đất để cung cấp nguồn dinh dưỡng ổn định cho cây trong suốt chu kỳ sinh trưởng. Việc bón lót đúng cách giúp cây trồng ra rễ khỏe mạnh và phát triển tốt ngay từ đầu.

Bón thúc là gì?

Bón thúc là phương pháp bón phân vào giai đoạn cây đã phát triển, thường sau khi cây đã ra lá hoặc trong quá trình sinh trưởng. Mục đích của bón thúc là bổ sung dinh dưỡng trong các giai đoạn cần thiết để cây sinh trưởng mạnh mẽ hơn, thúc đẩy quá trình ra hoa, kết quả, giúp cây đạt năng suất cao.

Phân bón thúc chủ yếu là các loại phân đạm và kali, giúp cây phát triển nhanh về chiều cao, thân cành và giúp hoa quả phát triển tốt. Phân bón thúc cũng được áp dụng nhiều lần trong suốt chu kỳ sinh trưởng của cây để duy trì sự phát triển liên tục.

Tóm lại

• Bón lót là bón phân khi bắt đầu chuẩn bị đất, tạo nền tảng dinh dưỡng cho cây.

• Bón thúc là bổ sung dinh dưỡng khi cây đã phát triển, hỗ trợ sự sinh trưởng và năng suất.

Phân biệt rõ ràng giữa bón lót và bón thúc sẽ giúp nông dân sử dụng phân bón hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng cây trồng và năng suất.

Phân biệt bón lót và bón thúc

Vậy phân lân dùng để bón lót hay bón thúc?

Phân lân chủ yếu được sử dụng để bón lót cho cây trồng. Bón lót nhằm bổ sung phân lân vào giai đoạn chuẩn bị đất trước khi gieo trồng, cung cấp photpho (P), giúp phát triển rễ và hệ thống cây trồng từ giai đoạn đầu. 

Bón phân lân vào giai đoạn này cũng giúp cây trồng thích nghi với môi trường đất, đặc biệt là các loại đất nghèo dinh dưỡng hoặc đất chua, phèn. Từ đó cây có một nền tảng dinh dưỡng vững chắc, kích thích sự phát triển của rễ và tăng khả năng hấp thu dưỡng chất cho cây trong suốt quá trình sinh trưởng.

Phân lân cũng hỗ trợ cây phát triển khỏe mạnh, tránh tình trạng còi cọc hoặc thiếu hụt dinh dưỡng cần thiết. Do đó, phân lân được khuyến cáo chủ yếu để bón lót, không phù hợp để sử dụng cho bón thúc trong các giai đoạn sau này của cây.

Kỹ thuật bón lót phân lân đúng cách

Để tối ưu hiệu quả của phân lân, người trồng cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Xác định loại đất trồng: Mỗi loại đất có đặc điểm khác nhau, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu lân của cây. Đất chua nghèo lân nên dùng phân lân tự nhiên như apatit, photphorit. Đất bạc màu thiếu magie thích hợp với phân lân nung chảy, trong khi supe lân phù hợp hơn với đất trung tính.

• Chọn loại phân phù hợp với cây trồng: Mỗi loại cây có nhu cầu dinh dưỡng riêng. Cây lúa nước phát triển tốt với phân lân nung chảy hoặc lân tự nhiên. Cây ngắn ngày như rau màu, hoa màu nên dùng supe lân để dễ hấp thu.

• Xác định thời điểm bón phân: Phân lân cần thiết nhất trong giai đoạn đầu sinh trưởng của cây. Bón đúng thời điểm giúp rễ phát triển mạnh, tạo nền tảng cho quá trình hấp thụ dinh dưỡng sau này.

• Kết hợp với các loại phân bón khác: Cây trồng không chỉ cần lân mà còn cần đạm, kali và vi lượng khác. Do đó, cần phối hợp sử dụng phân lân với các loại phân bón thích hợp để cây phát triển toàn diện.

• Phương pháp bón đúng cách: Phân lân nên được bón càng gần rễ cây càng tốt. Với cây trồng cạn, thường bón theo hàng hoặc theo hốc để cây hấp thu hiệu quả hơn.

• Theo dõi và điều chỉnh: Sau khi bón phân, cần quan sát quá trình sinh trưởng của cây để điều chỉnh lượng phân kịp thời, tránh tình trạng thiếu hoặc thừa lân ảnh hưởng đến năng suất.

Vai trò của phân lân đối với cây trồng

Phân lân đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng: 

• Kích thích ra rễ, mầm và chồi mới: Photpho là thành phần chính của nhân tế bào, giúp cây nhanh chóng hình thành bộ phận mới, thúc đẩy quá trình đẻ nhánh, phân cành, ra hoa và đậu quả.

• Tham gia vào quá trình quang hợp và trao đổi chất: Phân lân ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quang hợp, hô hấp và chuyển hóa năng lượng của cây, giúp cây tích lũy chất dinh dưỡng để phát triển.

• Tăng khả năng chống chịu: Lân giúp cây trồng tăng sức đề kháng với điều kiện bất lợi, giúp cây vận chuyển đường và tinh bột đến hạt, củ, quả, góp phần nâng cao chất lượng nông sản.

• Quyết định sự ra hoa, đậu quả: Phân lân ảnh hưởng đến quá trình hình thành hoa, quả và hạt, giúp hoa nở đều, quả phát triển to, hạt chắc và chất lượng tốt hơn.

• Hạn chế tác hại của việc bón thừa đạm: Lân có tác dụng đệm, giúp cây trồng cân bằng dinh dưỡng khi sử dụng phân đạm quá nhiều, đồng thời giảm ảnh hưởng của đất chua hoặc kiềm.

Hình ảnh hoa lan khi cung cấp đủ phân lân

Tác hại của việc bón phân lân không đúng cách?

Việc bón phân lân đúng cách giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao. Tuy nhiên, nếu bón quá ít hoặc quá nhiều, cây có thể gặp phải nhiều vấn đề nghiêm trọng.

Thiếu phân lân

Khi cây trồng không được cung cấp đủ phân lân, sự sinh trưởng và phát triển bị ảnh hưởng nghiêm trọng:

• Lá phát triển kém: Ban đầu, lá có màu xanh đậm, sau đó chuyển sang vàng, tím đỏ và rụng sớm.

• Hạn chế ra hoa, kết quả: Hoa ít, khó đậu quả, quả chín chậm, vỏ dày và xốp, dễ bị sâu bệnh tấn công.

• Bộ rễ yếu: Rễ cây sinh trưởng chậm, cây thấp bé, kém hấp thu dinh dưỡng và nước từ đất.

• Giảm khả năng quang hợp: Làm giảm năng suất cây trồng, ảnh hưởng đến khả năng chống chịu với điều kiện bất lợi như hạn hán, ngập úng.

• Tích lũy nitrat gây độc: Do tổng hợp protein bị gián đoạn, cây dễ bị sâu bệnh hơn.

Một số hình ảnh của cây khi thiếu phân lân

Thừa phân lân

Bón quá nhiều phân lân cũng không có lợi mà còn gây ra nhiều hệ lụy:

• Ức chế sinh trưởng: Lân dư thừa có thể làm cây bị thừa sắc tố, khiến lá cây có màu khác thường.

• Giảm khả năng hấp thụ vi lượng: Dư thừa lân làm cây thiếu các nguyên tố vi lượng quan trọng như kẽm (Zn) và đồng (Cu), ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.

• Chín ép, giảm chất lượng nông sản: Cây chín quá nhanh, không kịp tích lũy đủ dưỡng chất, dẫn đến năng suất và chất lượng sản phẩm giảm.

Tóm lại, cần bón phân lân đúng liều lượng, đúng thời điểm, phù hợp với loại đất và cây trồng để đảm bảo cây sinh trưởng khỏe mạnh, năng suất và chất lượng tốt nhất.

Cách câu hỏi thường gặp về phân lân

Bao lâu thì bón phân lân một lần là tốt nhất?

Tần suất bón phân lân tùy thuộc vào loại cây trồng và loại đất. Thông thường, phân lân được bón lót trước khi trồng và bổ sung định kỳ theo chu kỳ sinh trưởng của cây, thường là 2-3 tháng/lần đối với cây lâu năm.

Phân lân có tan trong nước không?

Phân lân có hai loại chính: super lân tan trong nước, dễ hấp thụ ngay, và lân nung chảy khó tan, phù hợp với đất chua hoặc bón lót.

Có thể trộn phân lân với phân NPK không?

Có, nhưng cần lưu ý. Nếu dùng super lân, có thể trộn với NPK. Tuy nhiên, lân nung chảy không nên trộn với phân chứa sunfat như SA vì có thể làm giảm hiệu quả hấp thụ dinh dưỡng.

Bón phân lân vào mùa mưa có hiệu quả không?

Bón lân vào mùa mưa có thể làm thất thoát dinh dưỡng nếu đất bị rửa trôi. Vì vậy, nên bón lân trước mưa hoặc trộn với phân hữu cơ để tăng hiệu quả hấp thụ.

Dấu hiệu cây trồng bị thiếu phân lân là gì?

Cây thiếu lân thường có lá xanh đậm chuyển sang tím đỏ, sinh trưởng kém, rễ ít phát triển, hoa và quả nhỏ, chín chậm, dễ bị sâu bệnh.

Để sử dụng phân lân hiệu quả, bà con cần lựa chọn đúng loại phân, bón đúng thời điểm và liều lượng phù hợp. Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về phân lân và cách sử dụng hiệu quả. Để tìm hiểu thêm về các sản phẩm phân bón và kỹ thuật canh tác nông nghiệp, mời bạn tham khảo tại Nông Nghiệp Phố nhé!

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://nongnghieppho.vn/ 

• Hotline: 086 5399 086

• Zalo: https://zalo.me/