Cây kim quất: Nguồn gốc, công dụng và cách trồng chăm sóc hiệu quả

Cây kim quất từ lâu đã được xem là biểu tượng may mắn, đồng thời là vị thuốc quý trong dân gian. Cùng Nông Nghiệp Phố khám phá đặc điểm, công dụng dược liệu, mẹo trồng và sản phẩm hỗ trợ tối ưu để cây luôn tươi tốt quanh năm.

Cây kim quất là gì?

Nguồn gốc và ý nghĩa tên gọi

Cây kim quất còn được gọi là cây kim quýt, thuộc họ Cam (Rutaceae). Tên gọi "kim quất" bắt nguồn từ hình dáng quả nhỏ, tròn, màu vàng cam óng ánh như đồng tiền vàng – biểu tượng của tài lộc. Cây thường được trồng vào dịp Tết vì nhiều người tin rằng nó mang lại may mắn và thịnh vượng.

Giá trị phong thủy của cây kim quất

Trong phong thủy, cây kim quất tượng trưng cho tiền tài, danh vọng và sự phát đạt. Những chậu cây sai quả, lá xanh tốt được xem là điềm báo một năm sung túc, thuận lợi. Vì vậy, cây thường xuất hiện ở nhiều gia đình, văn phòng hay cửa hàng kinh doanh mỗi dịp xuân về và thường được đặt ở vị trí dễ nhìn như phòng khách, cửa chính, hoặc văn phòng để thu hút tài lộc.

Giá trị phong thủy của cây kim quất

Đặc điểm hình thái và các loại cây kim quất phổ biến

Cây kim quất là loại thân gỗ nhỏ, cao từ 1–3m, tán rộng, phân cành nhiều. Lá hình bầu dục, màu xanh đậm, dày, bóng và có mùi thơm khi vò. Hoa nhỏ màu trắng, thơm nhẹ, mọc đơn hoặc thành chùm. Quả hình tròn, khi chín chuyển màu vàng cam hoặc đỏ, vỏ mỏng chứa nhiều tinh dầu, vị chua, hơi đắng.

Đặc điểm hình thái cây kim quất

Kim quất đỏ: Là loại phổ biến nhất, có quả khi chín chuyển sang màu đỏ sẫm, mọc thành chùm dày, vỏ mỏng, thịt mềm. Cây sinh trưởng khỏe, chịu nắng tốt, thường trồng làm cảnh hoặc thu quả để ngâm rượu, trị ho. Đây là loại thường thấy tại các khu vực đồng bằng và trung du miền Bắc.

Kim quất cảnh: Dáng cây đẹp, thường được tạo thế bonsai, trồng trong chậu trang trí. Lá xanh bóng, quả sai, màu vàng cam tươi sáng. Thường được bày trong nhà dịp Tết vì mang ý nghĩa tài lộc, may mắn. Phổ biến tại các làng cây cảnh miền Nam và miền Trung.

Kim quất dược liệu: Có quả nhỏ, vỏ dày, vị chua đắng, ít mọng nước. Cây mọc tự nhiên hoặc được trồng để lấy quả làm thuốc trong y học cổ truyền, hỗ trợ trị ho, giải cảm, kích thích tiêu hóa. Thường thấy ở vùng đồi núi hoặc các vườn dược liệu.

Công dụng của cây kim quất trong Đông Y

Cây kim quất từ lâu đã được biết đến không chỉ với giá trị phong thủy mà còn là một vị thuốc quý trong Đông Y. Toàn bộ cây đều có thể sử dụng làm dược liệu với nhiều công dụng hỗ trợ sức khỏe.

Trong Đông Y, quả kim quất vị chua, tính mát, giúp thanh nhiệt, tiêu đờm và hỗ trợ hệ hô hấp. Lá và vỏ cây có tính sát khuẩn, thường được dùng để trị ho, viêm họng hay cảm lạnh. Rễ cây có tác dụng hoạt huyết, thường được sử dụng trong các bài thuốc chữa đau bụng, đầy hơi.

Ngoài ra, cây còn có khả năng hỗ trợ điều trị chứng cao huyết áp nhẹ, kích thích tiêu hóa và làm dịu căng thẳng. Việc sử dụng cây kim quất cần đúng liều lượng, tốt nhất nên tham khảo ý kiến từ thầy thuốc Đông y hoặc bác sĩ chuyên môn để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Công dụng y học của cây kim quất 

Mẹo dân gian dùng cây kim quất trị bệnh

Bên cạnh giá trị Đông Y, cây kim quất còn được dân gian sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh thông thường, nhờ đặc tính kháng khuẩn, thanh nhiệt và tiêu viêm.

Mẹo dùng cây kim quất trị các bệnh

Hỗ trợ giảm đau dạ dày

Người xưa thường dùng rễ cây kim quất sắc lấy nước uống để xoa dịu các cơn đau dạ dày nhẹ, nhờ khả năng làm dịu niêm mạc và hỗ trợ tiêu hóa.

Trị ho, tiêu đờm hiệu quả

Quả kim quất ngâm mật ong hoặc sắc nước thường được dùng trong mùa lạnh để làm giảm ho khan, tiêu đờm, giúp dễ thở và thông cổ họng.

Làm dịu mụn trứng cá

Lá cây giã nát, đắp ngoài da có thể giúp giảm sưng viêm do mụn, nhờ đặc tính kháng khuẩn và làm mát da.

Thanh nhiệt, giảm nhiệt miệng

Dân gian còn dùng nước sắc từ lá và rễ kim quất để súc miệng khi bị nhiệt miệng hoặc cảm thấy nóng trong, giúp làm mát và dịu miệng nhanh chóng.

Hỗ trợ điều trị loét tá tràng

Dùng rễ cây dưới dạng thuốc sắc giúp giảm triệu chứng của loét tá tràng, tuy nhiên cần sử dụng cẩn trọng và nên tham khảo ý kiến từ người có chuyên môn.

Cách trồng và chăm sóc cây kim quất làm dược liệu

Cách trồng cây kim quất tại nhà

Cây kim quất có thể trồng trong chậu hoặc vườn với đất sạch tơi xốp, thoát nước tốt. Để trồng cây, bạn có thể nhân giống qua cành giâm hoặc hạt. Chọn đất sạch, giàu dinh dưỡng và đảm bảo ánh sáng vừa phải. Trong suốt quá trình trồng, hãy chú ý đến độ ẩm đất, không để đất quá khô hay quá ẩm, tránh làm cây bị úng rễ.

Cách trồng cây kim quất tại nhà

Cách chăm sóc cây kim quất

Để cây kim quất phát triển tốt, bạn cần chú ý chăm sóc theo một số yếu tố sau:

• Nước tưới: Cây kim quất không ưa ngập úng, do đó cần tưới nước vừa phải, duy trì độ ẩm nhẹ nhàng, đặc biệt là trong mùa nắng.

• Ánh sáng: Cây thích hợp với môi trường có ánh sáng tự nhiên, nhưng cần tránh ánh sáng trực tiếp quá mạnh để tránh làm cây bị cháy lá.

• Bón phân: Sử dụng phân hữu cơ như phân bò, phân gà, hoặc phân trùn quế để bổ sung dinh dưỡng cho cây. Cần bón phân định kỳ, đặc biệt trong mùa sinh trưởng của cây.

• Cắt tỉa: Cắt tỉa những cành già cỗi để giúp cây phát triển mạnh mẽ hơn. Việc này cũng giúp cây giữ được hình dáng gọn gàng và khỏe mạnh.

Chăm sóc đúng cách sẽ giúp cây kim quất phát triển tốt, không chỉ mang lại giá trị về dược liệu mà còn có thể thu hoạch quả để sử dụng.

Cách chăm sóc cây kim quất

Cách trồng và chăm sóc cây kim quất làm cảnh

Cách trồng cây kim quất cảnh tại nhà

Cây kim quất làm cảnh dễ trồng trong chậu nhỏ hoặc sân vườn, mang lại vẻ đẹp cho không gian. Chọn đất giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt, pH từ 5.5 đến 6.5. Đảm bảo chậu có lỗ thoát nước và đặt cây ở nơi có ánh sáng vừa phải, tránh ánh nắng gắt để cây không bị cháy lá.

Cách trồng cây kim quất cảnh tại nhà

Cách chăm sóc cây kim quất cảnh

Để cây kim quất làm cảnh phát triển tốt, bạn cần chăm sóc theo các bước cơ bản sau:

• Nước tưới: Cây kim quất ưa ẩm nhưng không chịu được ngập úng. Hãy tưới nước đều đặn, giữ cho đất luôn ẩm nhưng không để cây trong môi trường quá ẩm ướt.

• Ánh sáng: Đặt cây ở nơi có ánh sáng sáng nhẹ, không chiếu trực tiếp ánh nắng mặt trời vào buổi trưa. Việc này giúp cây phát triển khỏe mạnh và hạn chế lá bị cháy.
  Bón phân: Để cây có đủ dinh dưỡng, bạn có thể bón phân hữu cơ hoặc phân NPK cho cây. Bón phân đều đặn, đặc biệt trong mùa phát triển mạnh (mùa xuân và mùa hè).

• Cắt tỉa: Thường xuyên cắt tỉa những cành hư, cành yếu hoặc những lá bị héo để cây luôn gọn gàng, khỏe mạnh và đẹp mắt. Tỉa cây cũng giúp cây không bị quá dày, tạo điều kiện cho ánh sáng chiếu vào các bộ phận của cây.

Cách chăm sóc cây kim quất cảnh

Lưu ý khi trồng và chăm sóc cây kim quất

• Đảm bảo không gian thoáng: Cây kim quất cần không gian thoáng mát, vì vậy nếu trồng trong chậu, hãy chọn chậu có đủ diện tích để cây phát triển.

• Phòng ngừa sâu bệnh: Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sâu bệnh. Nếu cây bị sâu ăn lá hoặc bệnh nấm, bạn có thể sử dụng thuốc trừ sâu sinh học học hoặc dùng nấm đối kháng Trichoderma  an toàn cho cây.

Chăm sóc cây kim quất làm cảnh không chỉ giúp bạn có một không gian xanh mát, mà còn có thể thu hoạch quả hoặc dùng làm thuốc khi cần thiết.

Phương pháp hỗ trợ cây kim quýt ra trái

Để cây kim quất ra trái đạt hiệu quả cao, cần chú ý một số yếu tố quan trọng trong quá trình chăm sóc:

• Đảm bảo đủ ánh sáng: Cây kim quất cần ánh sáng tự nhiên để ra hoa, ra trái. Đảm bảo cây được trồng ở vị trí có ánh sáng chiếu vào từ 4-6 giờ mỗi ngày.

• Bón phân hợp lý: Cung cấp đủ dinh dưỡng, đặc biệt là các loại  phân hữu cơ chứa nhiều kali, để kích thích cây ra hoa và trái. Phân NPK  cũng rất hiệu quả, đặc biệt là phân bón chứa hàm lượng photpho cao trong giai đoạn ra hoa.

• Cắt tỉa cành: Để cây ra trái nhiều và đều, bạn cần cắt tỉa những cành yếu, tạo không gian cho cành khỏe mạnh phát triển. Cắt tỉa cũng giúp cây tập trung dinh dưỡng cho việc ra hoa và ra quả.

• Đảm bảo độ ẩm phù hợp: Duy trì độ ẩm đất ổn định, tránh để đất quá khô hoặc ngập úng. Cây kim quất cần đất ẩm nhưng không đọng nước quá lâu.

Với các phương pháp này, cây kim quất sẽ ra trái đều đặn và chất lượng quả tốt, cung cấp nguồn dược liệu quý giá hoặc dùng làm cảnh trang trí.

Giải đáp nhanh những thắc mắc phổ biến về cây kim quất

Cây kim quất có ăn được không?

Quả cây kim quất có thể ăn được nhưng thường được dùng để chế biến hoặc làm thuốc Đông Y hoặc làm cảnh nhờ vị chua đắng đặc trưng, thay vì ăn sống trực tiếp như các loại trái cây thông thường.

Cây kim quất nên trồng trong nhà hay ngoài trời?
Cây kim quất có thể trồng cả trong nhà lẫn ngoài trời. Tuy nhiên, nếu trồng trong nhà, cần đảm bảo đủ ánh sáng tự nhiên để cây phát triển tốt.

Bao lâu thì cây kim quất ra trái?
Cây kim quất thường mất khoảng 2-3 năm sau khi trồng để ra trái, tùy vào điều kiện chăm sóc và giống cây.

Có cần bón phân cho cây kim quất không?
Có, cây kim quất cần được bón phân định kỳ để phát triển tốt. Bạn có thể sử dụng phân hữu cơ hoặc phân NPK để bổ sung dưỡng chất cho cây.

Cây kim quất có thể trồng trong chậu không?
Cây kim quất rất thích hợp trồng trong chậu, đặc biệt là trong không gian nhỏ như sân thượng hoặc ban công.

Cây kim quất cần bao nhiêu nước để phát triển?
Cây kim quất cần lượng nước vừa phải, không quá nhiều cũng không quá ít. Tưới nước khi thấy bề mặt đất khô, tránh để cây ngập úng.

Cây kim quất không chỉ mang ý nghĩa phong thủy mà còn có giá trị dược liệu và thẩm mỹ. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện để ứng dụng hiệu quả trong thực tế. Với các sản phẩm như phân trùn quế, thuốc trừ sâu sinh học, hay giá thể chuyên dùng, những gợi ý mà Nông Nghiệp Phố đã cung cấp sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong hành trình chăm cây tại nhà.