Cách ủ vỏ cà phê làm phân bón hữu cơ hiệu quả và tiết kiệm

Cách ủ vỏ cà phê đúng kỹ thuật sẽ giúp bà con tận dụng phụ phẩm thành phân bón hữu cơ giàu dinh dưỡng. Cùng Nông Nghiệp Phố tìm hiểu quy trình hiệu quả, dễ thực hiện ngay tại vườn!

Vỏ cà phê ủ hoai mang lại lợi ích gì cho cây trồng?

Sau khi được ủ hoai đúng kỹ thuật, vỏ cà phê không còn là phế phẩm mà trở thành nguồn phân bón hữu cơ cực kỳ giá trị cho đất và cây trồng. Dưới đây là những lợi ích thiết thực mà cách ủ vỏ cà phê mang lại:

• Bổ sung mùn hữu cơ, giúp đất tơi xốp, giữ nước và giữ dinh dưỡng tốt hơn.

• Cải tạo đất bạc màu, giảm hiện tượng đóng váng, hạn chế xói mòn đất.

• Ủ cùng chế phẩm sinh học Trichoderma giúp ức chế mầm bệnh, tiêu diệt hạt cỏ dại và côn trùng gây hại, đồng thời kích thích hệ vi sinh có lợi phát triển mạnh. Nhờ đó, đất trồng trở nên tơi xốp, sạch bệnh, cây trồng tăng sức đề kháng với nấm hại và hấp thu phân bón hóa học hiệu quả hơn, góp phần bảo vệ môi trường canh tác

• Tiết kiệm chi phí, bà con có thể tự làm phân ngay tại vườn, giảm lệ thuộc vào phân bón hóa học đắt đỏ.

Chính nhờ những lợi ích này mà ủ vỏ cà phê đang dần trở thành xu hướng trong canh tác bền vững và nông nghiệp sạch hiện nay.

Tham khảo: Nấm Trichoderma loại nào tốt?

Lợi ích của việc ủ vỏ cà phê trong canh tác nông nghiệp

Nguyên liệu và phụ gia cần chuẩn bị trước khi ủ

Trước khi bắt tay vào thực hiện cách ủ vỏ cà phê, bà con cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu và phụ gia cần thiết để quá trình ủ diễn ra hiệu quả, nhanh hoai mục và hạn chế mùi hôi khó chịu.

Chuẩn bị nguyên liệu ủ vỏ cà phê thành phân hữu cơ:

• Vỏ cà phê: 1 tấn

• Phụ liệu: 500kg rơm rạ, cỏ, phân chuồng

• Chế phẩm vi sinh: 1kg Trichoderma Humic SFARM

• Mật rỉ đường SFARM: 2 lít

• Dụng cụ cần thiết: thùng ủ, cuốc/xẻng, bình tưới, bạt che

Các nguyên liệu và phụ gia cần chuẩn bị trước khi ủ

Hướng dẫn cách ủ vỏ cà phê bằng nấm Trichoderma

Để cách ủ vỏ cà phê đạt hiệu quả cao, sử dụng nấm Trichoderma là lựa chọn tối ưu. Đây là loại nấm đối kháng có khả năng phân giải chất hữu cơ nhanh, khử độc và ngăn chặn vi sinh vật gây hại. Dưới đây là các bước thực hiện cụ thể:

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu và chọn vị trí ủ

Chọn nơi cao ráo, thoáng mát, tránh bị mưa trực tiếp. Có thể dùng bạt, thùng, hố ủ hay bao tải lớn tùy điều kiện. Trộn đều các nguyên liệu chính gồm vỏ cà phê, phân chuồng hoai, rỉ mật, nước.

Bước 2: Xử lý vỏ cà phê (cân ẩm, trộn đều)

Trước khi tiến hành ủ, bà con cần làm ẩm vỏ cà phê bằng cách tưới nước đều và để trong 2–3 ngày. Việc này giúp nguyên liệu hút đủ nước, tạo điều kiện lý tưởng cho quá trình phân hủy. Vỏ cà phê quá khô sẽ khiến vi sinh vật khó hoạt động, quá ướt lại dễ sinh mùi hôi.

Độ ẩm lý tưởng để ủ là khoảng 45–55%. Bà con có thể kiểm tra thủ công bằng cách nắm chặt nguyên liệu trong tay, thấy vừa có nước rỉ nhẹ là đạt. Nếu quá khô, bổ sung thêm nước sạch.

Bước 3: Trộn phụ gia và vi sinh vật có lợi

Sau khi vỏ cà phê đã đạt độ ẩm phù hợp, tiến hành trộn với một số phụ liệu như bã mía, rơm rạ, vỏ bắp, cỏ mục... để tăng độ tơi xốp, bổ sung thêm chất xơ giúp phân hủy nhanh và đều hơn.

Bước 4: Pha men vi sinh

Chuẩn bị hỗn hợp vi sinh như sau:

• 1kg Trichoderma

• 200g chế phẩm EM

• 2 lít rỉ mật đường

• Nước sạch vừa đủ để đầy 1 thùng 20 lít

Trộn đều các thành phần, đậy nắp kín và ủ trước 2–3 ngày để kích hoạt hệ vi sinh vật. Mỗi ngày nên mở nắp một lần để “thở” – cung cấp oxy giúp men phát triển mạnh.

Trong thời gian ủ men, bạn có thể song song làm ẩm và chuẩn bị nguyên liệu ở bước 1.

Bước 5: Tưới đều dung dịch men vào đống ủ

Sau khi men đã sẵn sàng, pha loãng với nước sạch rồi tưới đều lên từng lớp vỏ cà phê. Lý tưởng nhất là chia đống nguyên liệu ra thành các lớp mỏng từ 20–30cm, tưới mỗi lớp một lượt rồi gom lại thành đống.

• Độ ẩm sau khi tưới nên đạt khoảng 60–65%

• Đống ủ cao từ 1,2–1,5m là phù hợp

Bước 6: Che phủ đống ủ

Dùng bạt hoặc nilon đậy kín toàn bộ đống ủ để giữ ấm, tránh nước mưa, và tạo môi trường yếm khí ổn định cho hệ vi sinh hoạt động. Đống ủ nên được đặt ở nơi râm mát, tránh nắng trực tiếp.

Bước 7: Theo dõi và đảo trộn định kỳ

• Sau 7–10 ngày: Kiểm tra đống ủ lần đầu. Nếu thấy nhiệt độ tăng cao (trên 60°C), nguyên liệu ngả màu nâu đậm và còn giữ ẩm là tín hiệu tích cực. Nếu khô, tưới bổ sung nước rồi phủ kín lại.

• Sau 15–20 ngày: Đảo trộn lần đầu tiên. Nếu bên trong đống ủ xuất hiện tơ nấm trắng và nhiệt độ đạt trên 70°C thì quá trình đang diễn ra tốt. Tiếp tục giữ ẩm và phủ kín.

• Sau 40–45 ngày: Mở bạt, đảo trộn lại lần nữa và điều chỉnh độ ẩm nếu cần.

Khi thấy vỏ cà phê đã mềm, tơi, màu nâu sẫm và không còn mùi chua, nghĩa là quá trình ủ đã hoàn tất. Bà con có thể mang phân ra sử dụng trực tiếp hoặc trộn thêm Trichoderma trước khi bón để tăng hiệu quả.

Một số lưu ý quan trọng trong quá trình ủ vỏ cà phê

Dù cách ủ vỏ cà phê không quá phức tạp, nhưng để đạt hiệu quả cao nhất, bà con cần ghi nhớ một vài điểm quan trọng sau:

• Chọn vỏ cà phê chất lượng: Tránh dùng vỏ bị mốc, thối hoặc nhiễm nấm độc hại. Những nguyên liệu này có thể gây ảnh hưởng xấu đến cây trồng và giảm hiệu quả ủ phân.

• Thường xuyên đảo trộn: Việc đảo trộn định kỳ giúp phân bổ đều độ ẩm, oxy và vi sinh trong đống ủ. Điều này thúc đẩy quá trình phân hủy nhanh hơn và tránh hiện tượng úng thối cục bộ.

• Theo dõi nhiệt độ và mùi: Nếu đống ủ nóng lên sau vài ngày là dấu hiệu tốt. Ngược lại, nếu có mùi lạ (hôi, chua, khét...) thì nên kiểm tra lại độ ẩm, độ thoáng và nguyên liệu.
   

Kỹ thuật ủ vỏ cà phê bằng nấm Trichoderma

Các chế phẩm Trichoderma thường dùng để ủ vỏ cà phê

Dưới đây là hai sản phẩm Trichoderma phổ biến đến từ thương hiệu SFARM được nhiều nhà vườn tin tưởng:

Trichoderma Humic SFARM

Là dòng chế phẩm vi sinh dạng bột, Trichoderma Humic SFARM tích hợp 4 chủng nấm Trichoderma cùng acid Humic giúp phân giải mạnh chất hữu cơ, cải thiện cấu trúc đất và kích thích bộ rễ phát triển.

• Thành phần chính: Trichoderma aureaviride, Trichoderma viride, Trichoderma koningii, Trichoderma harzianum (10⁶ CFU/g) + Humic

• Ưu điểm:

  • Mật độ bào tử nấm cao

  • Phân hủy mạnh xác bã hữu cơ

  • Cải tạo đất bạc màu

  • Tăng sức đề kháng cho cây và giảm nấm hại rễ

• Cách dùng phổ biến: Trộn cùng nguyên liệu ủ vỏ cà phê, tưới gốc, bón lót, cải tạo đất hoặc trộn đất trồng

Đây là lựa chọn phù hợp cho bà con đang cần ủ phân tại nhà từ rác hữu cơ hoặc phụ phẩm nông nghiệp như vỏ cà phê, rơm, lá cây...

Cách ủ vỏ cà phê bằng Trichoderma Humic SFARM

Chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma SFARM (chai 500ml)

Trichoderma SFARM là chế phẩm Trichoderma dạng nước, tiện dụng trong việc ủ phân, tưới gốc và cải tạo đất, đặc biệt hữu ích trong mô hình nông nghiệp đô thị hoặc canh tác nhỏ.

• Thành phần chính:
  Trichoderma spp (T. aureaviride, T. viride, koningii, T. harzianum) – mật độ 10⁸ CFU/ml + phụ gia sinh học

• Tác dụng nổi bật:

  • Bổ sung nhanh hệ vi sinh có lợi vào đất

  • Ức chế nấm bệnh, tuyến trùng gây hại

  • Phân giải nhanh phân chuồng, rác thải hữu cơ

  • Cải tạo đất thoái hóa, kích thích rễ phát triển

• Ứng dụng linh hoạt:

  • Pha tưới gốc: 500ml/200L nước

  • Phun lên thân lá

  • Pha trong hệ thống tưới nhỏ giọt

  • Trộn 1 lít cho 1 – 2 tấn nguyên liệu khi ủ vỏ cà phê

Dòng sản phẩm dạng lỏng giúp dễ pha chế, tiết kiệm thời gian, thích hợp để ủ các nguyên liệu tươi hoặc ẩm như vỏ cà phê đã làm ướt.

Cách ủ vỏ cà phê bằng chai chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma SFARM      

Cách bảo quản phân ủ từ vỏ cà phê sau khi hoàn thành

Sau quá trình ủ khoảng 2–3 tháng, vỏ cà phê sẽ phân hủy thành phân hữu cơ với kết cấu tơi xốp, mùi thơm đặc trưng của đất sạch. Tuy nhiên, để giữ được chất lượng phân sau ủ và sử dụng hiệu quả trong canh tác, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc bảo quản sau:

Phơi ráo hoặc để nơi thoáng mát

• Tránh để phân ủ trong môi trường quá ẩm ướt dễ gây tái lên men hoặc nấm mốc.

• Nên để phân ở nơi khô thoáng, có mái che, tránh nước mưa trực tiếp.

Không nên đóng gói quá sớm

• Chỉ nên đóng bao khi phân ủ đã nguội hẳn (không còn sinh nhiệt), độ ẩm dưới 25%.

• Đóng gói khi còn nóng hoặc ẩm sẽ dễ khiến vi sinh vật bị chết hoặc phân bị thối hỏng.

Đựng trong bao thưa hoặc bao có lỗ thoát khí

• Bao đựng nên làm bằng chất liệu có khả năng thoát khí tốt như bao PP đục, bao lưới...

• Tránh bao nilon kín hoàn toàn vì dễ gây bí, sinh nhiệt và làm hư phân.

Bảo quản tránh ánh nắng trực tiếp

• Phân đã ủ cần được bảo quản ở nơi râm mát để tránh làm giảm hoạt tính của vi sinh vật hữu ích bên trong.

• Nếu có thể, nên lót nền bằng pallet hoặc tre để phân không tiếp xúc trực tiếp với mặt đất.

Sử dụng trong vòng 6 tháng

• Phân ủ thủ công không có chất bảo quản nên nên dùng trong 3–6 tháng để đảm bảo chất lượng.

• Trước khi sử dụng, có thể trộn thêm Trichoderma để kích hoạt lại hệ vi sinh và tăng hiệu quả bón.

Lưu ý: Phân hữu cơ từ vỏ cà phê có thể sử dụng cho nhiều loại cây trồng như rau màu, cây ăn trái, hoa kiểng, cây công nghiệp,... Nhờ chứa nhiều hữu cơ và giữ ẩm tốt, loại phân này đặc biệt phù hợp với đất cằn cỗi, đất thoái hóa hoặc đất canh tác lâu năm.

Câu hỏi thường gặp về cách ủ vỏ cà phê

Ủ vỏ cà phê bao lâu thì hoai mục?
Khoảng 2–3 tháng, nếu điều kiện ủ tốt có thể rút ngắn còn 40–45 ngày.

Có thể dùng vỏ cà phê tươi để ủ không?
Có thể, nhưng nên làm ẩm trước 2–3 ngày để đạt hiệu quả tốt hơn. 

Ủ vỏ cà phê có gây mùi hôi không?
Nếu ủ đúng cách và đủ vi sinh vật, sẽ không có mùi hôi.

Dùng vỏ cà phê chưa hoai có hại không?
Có, vì chứa cafein và tanin có thể gây hại cho rễ cây.

Không có Trichoderma thì dùng gì thay?
Có thể dùng chế phẩm EM hoặc men vi sinh ủ phân hữu cơ khác.

Trên đây là hướng dẫn chi tiết cách ủ vỏ cà phê bằng nấm Trichoderma hiệu quả, giúp bạn tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, cải tạo đất và nuôi dưỡng cây trồng xanh tốt. Bài viết cũng đã giới thiệu các chế phẩm Trichoderma chất lượng, quy trình ủ chuẩn và giải đáp những câu hỏi thường gặp khi ủ.

Nếu bạn đang tìm nơi uy tín để mua đất trồng, hạt giống, phân bón, giá thể hay các dụng cụ làm vườn phục vụ trồng rau, hoa và cây cảnh tại nhà — đừng quên ghé Nông Nghiệp Phố để được tư vấn tận tình và chọn mua sản phẩm phù hợp nhé!

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://nongnghieppho.vn/

• Hotline: 086 5399 086

• Zalo: https://zalo.me/