Cách ủ rơm làm phân hữu cơ tại nhà: Hướng dẫn chi tiết

Cách ủ rơm làm phân hữu cơ là giải pháp tiết kiệm, hiệu quả để tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp, cải tạo đất trồng và nâng cao năng suất. Cùng Nông Nghiệp Phố tìm hiểu chi tiết cách làm tại nhà cực đơn giản!

Tại sao nên ủ rơm làm phân bón hữu cơ?

Rơm rạ là phụ phẩm nông nghiệp dồi dào, trước kia thường bị đốt bỏ sau mỗi vụ thu hoạch. Tuy nhiên, nếu biết cách tận dụng, bà con có thể biến chúng thành nguồn phân bón hữu cơ giàu chất xơ, vi sinh, cực kỳ có lợi cho đất và cây trồng.

Ủ rơm làm phân không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn:

• Tăng độ mùn cho đất, cải thiện cấu trúc đất lâu dài

• Giữ ẩm tốt, tăng khả năng giữ phân, giữ nước

• Cung cấp vi sinh vật có lợi, kích thích rễ cây phát triển

• Giảm phụ thuộc vào phân bón hóa học, bảo vệ sức khỏe và năng suất mùa màng

Lợi ích khi ủ rơm làm phân bón hữu cơ

Giới thiệu về chế phẩm Trichoderma và vai trò trong ủ rơm

Để cách ủ rơm làm phân hữu cơ đạt hiệu quả nhanh và an toàn, bà con nên biết đến  Trichoderma – một loại nấm đối kháng có lợi trong nông nghiệp.

Trichoderma là chủng nấm có khả năng phân giải cellulose – thành phần chính của rơm rạ. Nhờ đó, rơm sẽ mục nhanh hơn, tạo thành phân hữu cơ tơi xốp, giàu dinh dưỡng. Ngoài ra, Trichoderma còn giúp ức chế nấm bệnh trong đất, cải thiện hệ vi sinh có lợi, góp phần tái tạo độ màu mỡ tự nhiên cho đất.

Khi sử dụng Trichoderma đúng cách, quá trình ủ sẽ diễn ra nhanh, rơm không bị thối hôi mà lên men nhẹ, dễ dùng cho nhiều loại cây trồng mà không gây ảnh hưởng xấu đến rễ.

Tham khảo: Nấm Trichoderma - Thành phần, Tác dụng và cách sử dụng hiệu quả

Ủ rơm làm phân bón hữu cơ bằng chế phẩm Trichoderma 

Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ ủ rơm làm phân hữu cơ

Trước khi bắt tay vào cách ủ rơm làm phân hữu cơ, bà con cần chuẩn bị đúng nguyên liệu và dụng cụ để đảm bảo mẻ ủ thành công.

Nguyên liệu cần có:

• Rơm rạ: nên dùng rơm khô, không bị nấm mốc

• Lá cây, vỏ rau củ bỏ đi (tăng thêm chất hữu cơ)

• Chế phẩm vi sinh Trichoderma (chuyên ủ phân hữu cơ)

• Nước sạch để làm ẩm đống ủ

Dụng cụ cần thiết:

• Xẻng, cào để trộn đều

• Bạt phủ (che nắng, che mưa cho đống ủ)

• Thùng, khay, hoặc góc đất cao để gom nguyên liệu ủ thành đống

Tỷ lệ trộn nguyên liệu:

• 100kg rơm rạ

• 20–30kg lá cây

• 1 gói chế phẩm vi sinh Trichoderma (chuyên ủ phân hữu cơ - túi 1kg)

• 100–120 lít nước sạch

Cách ủ rơm làm phân bón hữu cơ bằng Trichoderma - Chuẩn bị nguyên liệu

Hướng dẫn cách ủ rơm làm phân hữu cơ bằng Trichoderma

Dưới đây là quy trình chi tiết để bà con thực hiện cách ủ rơm làm phân hữu cơ tại nhà một cách hiệu quả nhất:

Bước 1: Xử lý sơ bộ rơm rạ

Rơm rạ nên được cắt nhỏ khoảng 5–10cm để dễ phân hủy. Sau đó phun nước làm ẩm sơ, độ ẩm khoảng 50–60% là tốt nhất (vắt rơm ra nước nhỏ giọt là được).

Bước 2: Pha chế phẩm Trichoderma

Hòa tan chế phẩm vi sinh Trichoderma với nước sạch (1 gói/10–15 lít), khuấy đều. Có thể để dung dịch nghỉ 15–20 phút trước khi sử dụng.

Bước 3: Trộn đều và xếp đống ủ

Lần lượt trải lớp rơm, rắc dung dịch Trichoderma, xen kẽ thêm lớp lá cây nếu có. Làm theo từng lớp cho đến hết nguyên liệu, sau đó đắp thành đống ủ cao 1–1.2m, rộng tùy theo diện tích.

Bước 4: Đậy kín và giữ ẩm

Dùng bạt phủ kín đống ủ, giữ độ ẩm và tránh nước mưa. Nếu trời nắng, cần phun thêm nước mỗi 2–3 ngày để tránh khô đống ủ.

Bước 5: Đảo trộn định kỳ

Sau khoảng 7–10 ngày, tiến hành đảo trộn để đều nhiệt và vi sinh. Lặp lại mỗi tuần trong 3–4 tuần đầu.

Bước 6: Thu hoạch phân ủ

Sau 30–45 ngày (trời nóng) hoặc 60 ngày (trời lạnh), rơm đã mục, màu nâu đen, không còn mùi chua. Có thể dùng ngay hoặc ủ thêm 7 ngày để ổn định phân trước khi bón.

Cách ủ rơm làm phân bón hữu cơ bằng Trichoderma

Lưu ý quan trọng khi ủ rơm để đạt hiệu quả cao

Trong quá trình thực hiện cách ủ rơm làm phân hữu cơ, bà con nên ghi nhớ một số lưu ý sau để đảm bảo đống ủ nhanh mục, không hư hỏng và đạt chất lượng tốt:

Nhiệt độ và độ ẩm lý tưởng

• Đống ủ nên duy trì ở nhiệt độ từ 40–55°C, là điều kiện lý tưởng để vi sinh vật hoạt động mạnh.

• Độ ẩm cần đạt khoảng 50–60%, nếu khô quá vi sinh không hoạt động, ướt quá lại dễ thối và bốc mùi.

Dấu hiệu nhận biết đống ủ hoạt động tốt

• Sau 2–3 ngày, bà con có thể cảm nhận đống ủ ấm lên, tỏa hơi nóng nhẹ.

• Mùi thơm nhẹ của mùn hữu cơ (như đất mới sau mưa) là dấu hiệu tốt. Nếu đống ủ bốc mùi hôi, có thể do quá ẩm hoặc thiếu oxy.

Những lỗi thường gặp và cách khắc phục

• Rơm không mục hoặc chậm phân hủy: có thể do thiếu Trichoderma hoặc nguyên liệu quá khô – cần bổ sung nước và trộn đều lại.

• Bốc mùi thối chua: do đống ủ quá ướt, cần mở bạt, đảo trộn và để thoáng 1–2 ngày.

• Có côn trùng hoặc nấm mốc đen: phủ bạt kín và kiểm tra lại liều lượng chế phẩm.

Cách sử dụng phân hữu cơ từ rơm rạ cho từng loại cây

Sau khi hoàn thành cách ủ rơm làm phân hữu cơ, bà con có thể áp dụng phân này cho nhiều loại cây trồng khác nhau:

• Phù hợp cho hầu hết các loại cây: rau ăn lá, rau củ, cây ăn trái, hoa kiểng, cây công nghiệp...

• Đặc biệt tốt với đất trồng bạc màu, thiếu mùn hữu cơ hoặc bị chai cứng.

Liều lượng và cách bón

• Bón lót: trộn 5–10kg phân hữu cơ/m² đất trước khi trồng.

• Bón thúc: rải xung quanh gốc, xới nhẹ lớp mặt rồi tưới nước để phân ngấm đều.

Bảo quản phân hữu cơ sau khi ủ

• Để nơi thoáng mát, không bị mưa tạt, có thể chứa trong bao hoặc thùng kín.

• Không để phân tiếp xúc trực tiếp ánh nắng hoặc đất ẩm dễ sinh nấm.

Câu hỏi thường gặp về cách ủ rơm làm phân hữu cơ

Phân ủ từ rơm có mùi hôi không?
Không. Nếu bà con làm đúng kỹ thuật, đống ủ sẽ có mùi thơm mùn dễ chịu, không hôi thối. Mùi chua hôi là dấu hiệu cần điều chỉnh độ ẩm và oxy.

Dùng rơm mục không có Trichoderma có hiệu quả không?
Có thể dùng, nhưng phân giải chậm, không triệt tiêu mầm bệnh. Dùng Trichoderma giúp rơm mục nhanh, an toàn và sạch bệnh hơn nhiều.

Sau bao lâu có thể dùng phân ủ?
Khoảng 30–60 ngày tùy điều kiện thời tiết và độ khô của nguyên liệu. Nên ủ thêm 7 ngày để ổn định phân trước khi bón.

Có thể trộn thêm phân bò, phân gà vào đống ủ không?
Có, nhưng nên ủ hoai trước hoặc dùng liều lượng vừa phải, tránh sinh nhiệt cao và mùi hôi.

Chi phí ủ phân từ rơm có rẻ hơn mua phân hữu cơ sẵn?
Rẻ hơn rất nhiều. Bà con tận dụng được phụ phẩm sẵn có, chỉ cần đầu tư thêm chế phẩm vi sinh là có thể tạo ra lượng phân hữu cơ đáng kể và tiết kiệm chi phí đáng kể cho vụ mùa.

Như vậy, qua bài viết này, bà con và các bạn đã nắm được cách ủ rơm làm phân hữu cơ một cách chi tiết, dễ hiểu và có thể áp dụng ngay tại nhà. Từ việc hiểu rõ lợi ích của việc tận dụng rơm rạ, vai trò của chế phẩm Trichoderma, đến các bước tiến hành và những lưu ý quan trọng trong quá trình ủ – tất cả đều hướng tới mục tiêu làm đất tơi xốp, cung cấp dinh dưỡng tự nhiên và bảo vệ môi trường.

Nếu bạn đang tìm kiếm nơi mua đất trồng, hạt giống, phân bón, giá thể hay các dụng cụ làm vườn chính hãng để tự tay ủ phân, trồng rau sạch, hoa kiểng ngay tại nhà – thì Nông Nghiệp Phố là địa chỉ đáng tin cậy dành cho bạn!

Truy cập ngay Nông Nghiệp Phố để chọn mua sản phẩm chất lượng, giá tốt và nhận tư vấn tận tâm từ đội ngũ chuyên gia.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://nongnghieppho.vn/

• Hotline: 086 5399 086

• Zalo: https://zalo.me/