Cách trồng và chăm sóc cây dừa từ A-Z cho năng suất cao, ít sâu bệnh

Cách trồng và chăm sóc cây dừa đúng kỹ thuật đang dần trở thành mối quan tâm lớn của nhiều nông hộ, nhất là trong xu hướng tận dụng đất vườn, đất ven biển để phát triển kinh tế lâu dài. Cùng Nông Nghiệp Phố tìm hiểu cách trồng dừa đơn giản nhưng hiệu quả, từ chọn giống, làm đất đến bón phân và phòng trừ sâu bệnh, giúp cây khỏe, trái sai và bền vững với thời gian.

Cây dừa và tiềm năng phát triển

Dừa là loại cây gắn bó mật thiết với đời sống người dân Việt Nam từ bao đời nay. Là nguồn thu nhập bền vững cho nhiều hộ nông dân, đặc biệt ở các tỉnh ven biển. Trong bối cảnh nông nghiệp cần hướng đến bền vững và tận dụng tối đa tài nguyên thiên nhiên, dừa là lựa chọn đáng để đầu tư.

Nhờ khả năng thích nghi cao, ít tốn công chăm sóc, dừa đang được mở rộng diện tích trồng ở nhiều địa phương. Nếu được trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật, cây dừa không chỉ cho năng suất cao mà còn góp phần ổn định kinh tế hộ gia đình và phát triển vùng chuyên canh hiệu quả.

Dừa loại quả phổ biến tại Việt Nam

Đặc điểm sinh học và vai trò của cây dừa trong nông nghiệp

Cây dừa có hệ rễ chùm ăn sâu, giúp cây đứng vững và hút nước tốt. Thân cây cao, không phân nhánh, lá dài dạng lông chim, có khả năng quang hợp tốt trong điều kiện nắng gắt. Hoa dừa mọc thành buồng, mang cả hoa đực và hoa cái, giúp quá trình thụ phấn dễ dàng. Trái dừa gồm nhiều lớp, phát triển từ hoa cái và có giá trị sử dụng cao từ nước, cơm đến gáo dừa.

Trong nông nghiệp, dừa không chỉ cung cấp sản phẩm cho ngành thực phẩm, mỹ phẩm, thủ công mỹ nghệ mà còn góp phần phủ xanh đất trống, chống xói mòn đất hiệu quả.

Cây dừa mang lại nhiều lợi ích cho người trồng chúng

Phân loại và chọn giống dừa phù hợp với mục tiêu canh tác

Việc chọn giống dừa tưởng chừng đơn giản nhưng lại là bước quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lâu dài và hiệu quả kinh tế của cả vườn dừa. Mỗi giống dừa có đặc điểm riêng, phù hợp với mục đích sử dụng và điều kiện canh tác khác nhau, nên người trồng cần cân nhắc kỹ trước khi xuống giống.

Hiện nay, dừa được chia thành ba nhóm chính:

• Dừa cao có thân cây vươn dài, tuổi thọ cao, phù hợp để trồng lấy dầu hoặc nước uống với sản lượng ổn định. Tuy nhiên, việc thu hoạch đòi hỏi nhiều công sức hơn.
• Dừa lùn có ưu điểm là cây thấp, trái to, dễ thu hoạch, thường được chọn để trồng lấy nước tươi tại các vườn gia đình hoặc mô hình du lịch sinh thái.
• Dừa lai là sự kết hợp giữa hai loại trên, không chỉ cho năng suất cao mà còn bắt đầu cho trái sớm hơn, thường được ưu tiên trong các vườn dừa quy mô lớn.

Các nhóm dừa chính cho bà con tham khảo

Chuẩn bị đất và thiết kế vườn trước khi trồng dừa

Muốn có vườn dừa phát triển khỏe mạnh và cho năng suất ổn định, bà con cần chuẩn bị đất và bố trí khu vườn một cách hợp lý ngay từ đầu. Làm tốt khâu này không chỉ giúp cây dễ bén rễ mà còn giảm được nhiều công sức và chi phí chăm sóc về sau.

Trước tiên, bà con nên phát quang sạch cỏ, thu dọn rác thực vật trên diện tích chuẩn bị trồng. Sau đó, tiến hành xới đất hoặc cày sâu từ 30-40 cm để làm tơi đất. Nếu đất có độ chua cao (pH dưới 5), nên bón thêm vôi bột (1-2 kg/m²) và để phơi đất từ 10-15 ngày trước khi trồng nhằm trung hòa độ chua và diệt mầm bệnh trong đất.

Hố trồng dừa nên được đào với kích thước khoảng 60 x 60 x 60 cm hoặc lớn hơn một chút nếu đất nghèo dinh dưỡng. Mỗi hố nên bón lót từ 10-15 kg phân chuồng hoai mục, 0,3-0,5 kg phân lân và trộn đều với lớp đất mặt rồi lấp lại, chờ khoảng 7-10 ngày trước khi đặt cây.

Khoảng cách trồng cũng rất quan trọng. Nếu bà con trồng giống dừa cao thì nên giữ khoảng cách từ 8-9 mét giữa các cây. Đối với dừa lùn, có thể trồng dày hơn, khoảng 7-8 mét tùy mật độ mong muốn và điều kiện đất đai.

Ngoài ra, nên thiết kế mương thoát nước quanh vườn, đặc biệt ở những vùng đất thấp hoặc dễ ngập nước. Điều này giúp cây không bị úng rễ trong mùa mưa và tiện lợi hơn khi tưới tiêu, chăm sóc.

Thiết kế vườn trồng dừa để đạt năng suất cao

Kỹ thuật trồng cây dừa đúng cách cho từng giai đoạn

Sau khi chuẩn bị đất và cây giống, khâu trồng đúng kỹ thuật sẽ giúp cây nhanh bén rễ, sinh trưởng tốt và giảm thiểu rủi ro chết cây sau trồng.

Thời điểm trồng dừa tốt nhất là vào đầu mùa mưa (thường từ tháng 5 đến tháng 7 dương lịch) để tận dụng nguồn nước tự nhiên. Nếu trồng mùa khô, cần chủ động tưới nước đầy đủ và che nắng cho cây trong thời gian đầu.

Khi trồng, bà con nhẹ nhàng xé bầu nilon hoặc tháo bỏ vật liệu bao rễ (nếu có), tránh làm vỡ bầu đất. Đặt cây vào giữa hố, nghiêng nhẹ 10-15 độ về hướng có ánh nắng để cây hấp thu ánh sáng tốt hơn. Lấp đất vừa ngang mặt bầu hoặc hơi cao hơn, sau đó dùng tay nén nhẹ để cố định cây. Cuối cùng, tưới đẫm nước sau khi trồng.

Giai đoạn kiến thiết cơ bản (1-3 năm đầu) là thời kỳ cây hình thành bộ rễ và tán lá. Bà con nên làm cỏ định kỳ, vun gốc nhẹ nhàng, che nắng tạm thời bằng lá chuối hoặc lưới đen nếu nắng quá gắt, và duy trì độ ẩm đất ổn định.

Trồng dừa không khó nếu bà con làm đúng

Cách chăm sóc cây dừa phát triển khỏe mạnh

Dừa là cây dễ sống nhưng nếu muốn cây cho trái đều, chất lượng cao, bà con cần thực hiện đúng cách chăm sóc trong suốt vòng đời cây.

Tưới nước đều đặn, nhất là trong mùa khô, trung bình từ 30–40 lít nước/gốc/lần, mỗi tuần tưới 2–3 lần. Trong mùa mưa, chỉ tưới khi đất quá khô, tránh để ngập úng. Có thể ủ gốc bằng rơm rạ, cỏ khô hoặc phân hữu cơ để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại.

Bón phân chia theo từng giai đoạn:

Năm thứ 1-2: mỗi cây bón 100-150g urê, 200g supe lân, 150g kali chia đều 3-4 lần/năm.

Từ năm thứ 3 trở đi: tăng dần lượng phân tùy tuổi cây, có thể kết hợp phân chuồng hoai mục mỗi năm 10-15kg/cây.

Từ năm thứ 5 trở đi (bắt đầu cho trái): cần bổ sung nhiều kali để tăng khả năng đậu trái và chất lượng cơm, nước dừa.

Làm cỏ và tỉa lá cũng cần được thực hiện thường xuyên. Chỉ giữ lại những tàu lá khỏe, hướng lên hoặc ngang. Những lá già úa, sát mặt đất nên được cắt bỏ để tránh nơi trú ngụ của sâu bệnh.

Chăm sóc cây dừa giúp cây phát triển khỏe mạnh

Phòng và trị sâu bệnh hại thường gặp trên cây dừa

Tuy là cây ít bị bệnh nặng nhưng nếu chủ quan, vườn dừa vẫn có thể bị sâu hại tấn công, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trái.

Một số đối tượng gây hại phổ biến gồm:

• Đuông dừa: thường đục thân và ngọn non, làm cây chết đọt. Có thể phòng bằng cách dùng bẫy đuông (chuối chín, rượu) hoặc bơm thuốc sinh học vào lỗ đục.
• Bọ cánh cứng (bọ vòi voi): gây hại bằng cách ăn lá non, gây khô lá và chậm phát triển. Dùng biện pháp sinh học như nấm xanh, bẫy đèn hoặc thuốc trừ sâu sinh học an toàn.
• Sâu đục thân, nấm hồng, bệnh khô lá: có thể phòng bằng cách giữ vườn thông thoáng, không để cây quá rậm rạp, và kết hợp bón phân cân đối.

Phòng và trị các loại sâu gây hại cho vườn dừa

Hướng dẫn thu hoạch và bảo quản trái dừa

Khi cây dừa đã vào giai đoạn kinh doanh (từ năm thứ 5 trở đi), việc thu hoạch đúng thời điểm và bảo quản đúng cách sẽ giúp nâng cao chất lượng trái và giá bán.

Trái dừa thường đạt độ chín sau 10-12 tháng kể từ khi đậu trái. Tuy nhiên, tùy mục đích sử dụng mà thời điểm thu hoạch sẽ khác:

• Dừa uống nước: thu sau 6-7 tháng khi cùi còn mềm, nước ngọt.
• Dừa lấy cơm: để chín hoàn toàn sau khoảng 11-12 tháng.

Khi thu hoạch, bà con nên dùng liềm chuyên dụng, cưa tay hoặc kéo lớn để cắt buồng, tránh rung lắc mạnh làm gãy đọt. Nếu cây quá cao, nên sử dụng thiết bị hái chuyên dụng hoặc thuê người có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn.

Sau khi hái, trái cần được nhẹ tay xếp vào sọt, không chồng đè nhiều lớp. Nếu chưa tiêu thụ ngay, nên bảo quản nơi thoáng mát, tránh nắng gắt và mưa tạt. Với dừa lấy nước, nên tiêu thụ trong vòng 7-10 ngày để giữ độ ngọt tự nhiên.

Những câu hỏi thường gặp về cách trồng và chăm sóc cây dừa

Bao lâu sau khi trồng thì cây dừa bắt đầu cho trái?
Thông thường, cây dừa sẽ bắt đầu ra hoa và cho trái sau khoảng 3 - 5 năm, tùy theo giống dừa và điều kiện chăm sóc.

Có nên bón muối cho cây dừa không?
Có, nhưng chỉ nên bón với liều lượng rất nhỏ và đúng cách. Một số bà con sử dụng muối để giúp dừa ngọt nước, nhưng nếu lạm dụng có thể gây hại rễ.

Cách xử lý cây dừa bị khô ngọn, vàng lá là gì?
Bà con nên kiểm tra bộ rễ, độ ẩm đất và tình trạng sâu hại, sau đó bón bổ sung phân hữu cơ và kali, đồng thời phun thuốc sinh học nếu cần.

Có cần rải đá hoặc cát dưới đáy hố trồng để thoát nước không?
Nếu đất bị bí, giữ nước lâu, bà con có thể rải lớp cát, đá nhỏ hoặc xơ dừa dưới đáy hố trồng, giúp cải thiện độ thoáng và tránh ngập úng cho rễ.

Trồng dừa không chỉ đơn thuần là một nghề truyền thống mà còn là hướng phát triển bền vững cho nhiều vùng nông thôn. Với những kiến thức về cách trồng và chăm sóc cây dừa được chia sẻ trong bài viết, bà con hoàn toàn có thể chủ động từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, kỹ thuật trồng đến chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh để đạt năng suất cao, chất lượng trái tốt. Để tìm thêm các sản phẩm hỗ trợ canh tác hoặc tư vấn kỹ thuật, bà con có thể tham khảo tại Nông Nghiệp Phố.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://nongnghieppho.vn/
• Hotline: 086 5399 086