Cách trồng dứa và chăm sóc chuẩn kỹ thuật

Dứa không chỉ là loại cây dễ trồng mà còn cho trái thơm ngon, giàu dinh dưỡng. Với kỹ thuật đúng chuẩn, bạn có thể tự tay trồng và chăm sóc dứa ngay tại vườn hoặc trong chậu mà không tốn quá nhiều công sức. Hãy cùng Nông Nghiệp Phố khám phá cách trồng dứa hiệu quả ngay sau đây!

Điều kiện sinh thái phù hợp để trồng dứa

Điều kiện sinh thái đóng vai trò quyết định đến sự phát triển và năng suất của cây dứa. Khi trồng dứa trong môi trường thích hợp, cây sẽ sinh trưởng khỏe mạnh, kháng bệnh tốt và cho quả chất lượng cao. Vì vậy, hiểu và đáp ứng đúng các yêu cầu về khí hậu, đất đai sẽ giúp người trồng tối ưu hiệu quả canh tác.

Yếu tố về khí hậu

Nhiệt độ: Dứa là loại cây ưa nhiệt, cần môi trường ấm áp với nhiệt độ lý tưởng từ 20-30°C. Nhiệt độ dưới 16°C khiến cây sinh trưởng chậm, quả nhỏ và chất lượng thấp. Nhiệt độ trên 32°C kéo dài có thể gây cháy lá và vỏ quả, đặc biệt ở giống Cayenne.
Ánh sáng: Cây dứa cần nhiều ánh sáng, nhưng thích ánh sáng tán xạ hơn ánh sáng trực tiếp. Thiếu ánh sáng làm cây mọc yếu, quả nhỏ; ngược lại, ánh sáng quá mạnh kèm nhiệt độ cao có thể làm lá bị vàng hoặc đỏ, cần che mát cho cây trong trường hợp này.
Lượng mưa và độ ẩm: Cây dứa có thể trồng ở nơi lượng mưa thấp, khoảng 600-700 mm/năm, đến vùng mưa nhiều 3.500-4.000 mm/năm. Tuy nhiên, quan trọng nhất là lượng mưa phân bố hàng tháng, khoảng 80-100 mm được coi là đầy đủ, không cần tưới thêm.

Yếu tố về đất trồng

Độ pH của đất: Cây dứa ưa đất chua với độ pH lý tưởng từ 4,5 đến 5,5. Đặc biệt, giống dứa nhóm Hoàng hậu (Queen) có thể chịu được độ chua cao hơn, trong khi giống Cayen thích hợp với độ pH từ 5,6 đến 6,0.
Kết cấu và độ thoát nước của đất: Dứa có bộ rễ ăn nông và yếu, do đó đất trồng cần tơi xốp, thoáng khí, giàu mùn và chất dinh dưỡng. Khả năng thoát nước tốt là yếu tố quan trọng, đặc biệt trong mùa mưa, để tránh tình trạng ngập úng gây hại cho cây. Các loại đất như đất đỏ bazan, đất đỏ vàng, đất xám ở miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, đất cát ở duyên hải Trung Bộ, đất phù sa ở Đồng bằng sông Cửu Long đều phù hợp để trồng dứa, miễn là đảm bảo tầng canh tác dày trên 0,4 m và thoát nước tốt.

Điều kiện sinh thái là yếu tố then chốt để đảm bảo cây sinh trưởng khỏe mạnh

Giống dứa trồng phổ biến và tiêu chuẩn chồi giống

Tại Việt Nam, có ba giống dứa phổ biến được trồng rộng rãi: dứa Queen, dứa Cayenne và dứa vàng MD2.

Dứa Queen (khóm):

Đặc điểm: Quả nhỏ, hình tròn hoặc bầu dục, vỏ màu vàng đậm khi chín. Thịt quả giòn, ngọt đậm và có hương thơm đặc trưng. Có mép rìa với nhiều gai nhỏ, cần cẩn thận khi chạm vào. Thường từ 0,3 đến 2 kg.

Thịt quả cứng, dễ vận chuyển, phù hợp cho tiêu thụ tươi và chế biến mứt. Hàm lượng bromelain cao, có thể gây rát lưỡi nếu ăn nhiều.

Dứa Cayenne (thơm):

Đặc điểm: Quả to, hình trụ dài, vỏ màu xanh khi chưa chín và chuyển vàng khi chín. Thịt quả mềm, nhiều nước, vị ngọt thanh và hơi chua. Màu xanh đậm, dài và dày, ít gai. Thường từ 1 đến 3 kg.

Nhiều nước, ngọt, không gây rát lưỡi khi ăn nhiều. Thịt mềm, nhiều xơ, khi chưa chín hẳn có vị chua.

Dứa vàng MD2:

Đặc điểm: Là giống lai giữa Queen và Cayenne. Quả to, vỏ mỏng, màu vàng tươi khi chín. Thịt quả giòn, ngọt, ít chua và chứa nhiều nước. Trung bình từ 1,3 đến 1,5 kg.

Hàm lượng vitamin C cao, hương vị thơm ngon, được ưa chuộng trên thị trường quốc tế. Khó nhân giống, hạn chế trồng ở Việt Nam.

Có ba giống dứa phổ biến được trồng rộng rãi: dứa Queen, dứa Cayenne và dứa vàng MD2.

Tiêu chuẩn chọn chồi giống khỏe mạnh

Để đảm bảo năng suất và chất lượng cây dứa, việc chọn chồi giống khỏe mạnh là bước quan trọng trong quá trình trồng trọt. Dưới đây là các tiêu chuẩn cần lưu ý khi chọn chồi giống:

Nguồn gốc chồi giống

Chồi nên được lấy từ những vườn dứa khỏe mạnh, sạch bệnh, có năng suất cao và đồng đều. Chồi phải sinh trưởng khỏe, đồng nhất về hình thái như hình dạng, màu sắc và dạng lá. Độ sai khác về hình thái không quá 5%.
Kích thước và khối lượng chồi

Chồi ngọn: Chiều cao 18-25 cm, khối lượng 200-300 g.

Chồi nách: Chiều cao 25-30 cm, khối lượng 200-300 g.

Chồi cuống: Chiều cao 18-25 cm, khối lượng 180-250 g.

Chồi giâm hom: Chiều cao 20-25 cm, khối lượng 100-150 g.

Tình trạng sức khỏe của chồi

Chồi phải không bị nhiễm sâu bệnh, đặc biệt là bệnh đỏ đầu lá. Đỉnh sinh trưởng còn nguyên vẹn, không dập nát.

Thời gian bảo quản chồi
Vụ xuân hè: Không quá 15 ngày.

Vụ thu đông: Không quá 30 ngày

Thời vụ trồng dứa theo từng vùng

Tại Việt Nam, thời vụ trồng dứa được điều chỉnh theo từng vùng nhằm thích nghi với điều kiện khí hậu đặc trưng, giúp cây sinh trưởng thuận lợi và cho năng suất cao.

Miền Bắc

Tháng 3 đến tháng 4: Trong giai đoạn này, thời tiết ấm áp và có mưa, tạo điều kiện thuận lợi cho cây sinh trưởng và tích lũy dinh dưỡng, giúp cây ra hoa sớm và cho quả to. Nên chọn chồi già và lớn để trồng trong vụ này.
Tháng 8 đến tháng 9: Mặc dù thời gian đầu thuận lợi cho sinh trưởng, nhưng sau đó cây có thể gặp thời tiết lạnh, làm chậm quá trình phát triển. Do đó, nên chọn chồi non và nhỏ để trồng trong vụ này.

Miền Trung

Tháng 4 đến tháng 5: Giai đoạn này có điều kiện khí hậu phù hợp cho cây dứa phát triển.
Tháng 10 đến tháng 11: Trồng trong khoảng thời gian này giúp cây tránh được gió Tây Nam khô nóng từ tháng 6 đến tháng 8, thời điểm cây sinh trưởng chậm.

Miền Nam nên trồng vào đầu mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 6. Thời điểm này giúp cây phát triển tốt trong mùa mưa và đến cuối năm, khi thời tiết khô và lạnh hơn, cây sẽ ra hoa thuận lợi, thu hoạch quả vào tháng 5 đến tháng 6 năm sau.

Điều kiện khí hậu phù hợp để đảm bảo năng suất cao

Cách trồng dứa để cây phát triển khỏe mạnh

Xử lý chồi giống

Trước khi trồng, cắt bỏ những lá khô ở gốc chồi để hạn chế sâu bệnh. Ngâm chồi trong dung dịch bảo vệ. Nhúng ngập 1/3 phần gốc chồi vào dung dịch thuốc trừ sâu như Neem oil (Dầu neem), Confidor, Pyrinex, Basudin, Vomoca hoặc Oncol để phòng ngừa rệp và tuyến trùng gây hại rễ.

Chuẩn bị đất trồng

Cày sâu từ 20-25 cm để phá vỡ tầng đất cứng, giúp rễ dễ dàng phát triển.

Phơi đất sau khi cày, phơi đất dưới nắng 10-15 ngày để tiêu diệt mầm bệnh và cỏ dại.

Tạo luống rộng 1,2-1,5 m, cao 25-30 cm, rãnh giữa các luống rộng 30-40 cm để thoát nước tốt, tránh ngập úng rễ.

Trồng chồi

Khoảng cách trồng: Trồng theo hàng kép, mỗi băng gồm 2 hàng, khoảng cách giữa các băng là 80 cm, giữa 2 hàng trong băng là 40 cm, cây cách cây 30 cm, đạt mật độ khoảng 55.000 cây/ha.

Đặt chồi: Đặt gốc chồi sâu khoảng 5-7 cm vào lỗ trồng, lèn chặt đất quanh gốc để chồi đứng vững.

Đặt gốc chồi sâu khoảng 5-7 cm vào lỗ trồng

Chăm sóc cây dứa để đạt năng suất cao

Tưới nước cho dứa

Dứa có khả năng chịu hạn tốt, nhưng để đạt năng suất cao, cần cung cấp đủ nước. Phương pháp tưới nhỏ giọt được khuyến nghị vì hiệu quả và tiết kiệm nước. Tuy nhiên, nếu không có hệ thống tưới nhỏ giọt, có thể tưới thủ công bằng cách sử dụng nước mương để làm ẩm đất. Trong mùa khô, chỉ cần tưới 3-5 lần là đủ.

Để duy trì độ ẩm và hạn chế cỏ dại, nên phủ đất bằng màng nilon màu đen hoặc sử dụng rơm, cỏ khô. Biện pháp này cũng giúp chống xói mòn và ngập úng trong mùa mưa.

Bón phân cho dứa theo từng giai đoạn

Bón lót trước khi trồng, bón 10-15 tấn phân hữu cơ hoai mục cho mỗi hecta. Nếu đất có hàm lượng mùn thấp, cần bón thêm 2-3 tấn phân vi sinh và một nửa lượng phân lân của cả chu kỳ sinh trưởng.

Bón thúc sau khi trồng 2-3 tháng, khi cây đã bén rễ, tiến hành bón thúc bằng các loại phân hữu cơ hoặc phân bón lá để cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cây.

Tỉa chồi và phòng chống rám quả

Khi hoa dứa đã tàn 10-15 ngày, chồi ngọn cao 4-6 cm, tiến hành tỉa chồi để tập trung dinh dưỡng nuôi quả. Chồi tỉa có thể sử dụng làm rau ăn.

Để ngăn ngừa rám quả do ánh nắng trực tiếp, có thể sử dụng biện pháp che phủ hoặc trồng xen với cây khác để tạo bóng mát cho cây dứa.

Kiểm soát cỏ dại và sâu bệnh hại

Thường xuyên làm cỏ xung quanh gốc cây để giảm cạnh tranh dinh dưỡng. Việc phủ đất bằng màng nilon hoặc rơm cũng giúp hạn chế cỏ mọc.

Sử dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại như xử lý chồi giống trước khi trồng bằng dung dịch thuốc bảo vệ thực vật, theo dõi và phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh để có biện pháp xử lý kịp thời.

Cách kích thích ra hoa đồng loạt trên cây dứa

Khi cây dứa ra hoa cùng thời điểm, quả sẽ chín đồng loạt, giúp việc thu hoạch trở nên hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhân công. Cây ra hoa cùng lúc, việc chăm sóc và bón phân được thực hiện đồng bộ, đảm bảo cung cấp dinh dưỡng hợp lý, từ đó nâng cao chất lượng và kích thước quả. Sau đây là những cách kích thích cây dứa ra hoa:

Sử dụng đất đèn (Carbide canxi - CaC₂): Hòa tan 2,5–5g đất đèn trong 1 lít nước ấm khoảng 10°C để hạn chế sự bay hơi của khí acetylene. Dung dịch này đủ để xử lý cho khoảng 20 cây dứa. Tưới 50ml dung dịch vào nõn cây vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.

Sử dụng Ethephon:

Đối với giống dứa Queen và MD2:

Nồng độ: Pha Ethephon 480SL với nồng độ 0,1–0,25%.
Liều lượng: Sử dụng 1–2,5 lít Ethephon pha trong 1000 lít nước cho mỗi hecta.
Phương pháp: Có thể nhỏ trực tiếp 20–50ml dung dịch vào đọt dứa hoặc phun đều lên lá.

Đối với giống dứa Cayenne:

Nồng độ: Pha Ethephon với nồng độ 0,25–0,5% và bổ sung thêm 1–2% đạm urê.
Phương pháp: Tương tự như trên, xử lý hai lần cách nhau 5–7 ngày.

Sử dụng NAA hoặc Na-NAA:

Pha 1g Na-NAA 98% trong 1 lít nước sạch để tạo dung dịch 1000ppm. Sau đó, lấy 4–5ml dung dịch này pha với 995–996ml nước sạch để đạt nồng độ 4–5ppm. Dùng 50ml dung dịch đã pha cho mỗi cây dứa. Thực hiện 2–3 lần để đạt hiệu quả cao.

Thu hoạch và bảo quản quả dứa đúng cách

Dấu hiệu nhận biết dứa chín và cách thu hoạch

Dứa chín thường có màu vàng tươi từ cuống đến đuôi. Màu vàng càng đều, quả càng ngọt. Quả dứa chín tỏa ra mùi thơm ngọt ngào đặc trưng ở phần đáy. Khi ấn nhẹ vào vỏ, nếu cảm thấy hơi mềm, đó là dấu hiệu dứa đã chín. Lá trên quả dứa chín dễ dàng rút ra khi kéo nhẹ.

Khi thu hoạch, nên chọn những quả có các dấu hiệu trên, tránh thu hoạch khi trời mưa hoặc sương mù để hạn chế dứa bị thối hoặc hỏng.

Cách bảo quản dứa sau thu hoạch để giữ độ tươi lâu

Dứa nguyên quả có thể để ở nhiệt độ phòng từ 1-2 ngày. Tuy nhiên, để lâu hơn nên bảo quản trong tủ lạnh.
Bọc dứa trong túi nhựa và đặt vào ngăn mát tủ lạnh, có thể giữ tươi từ 4-5 ngày. Đối với dứa đã gọt và cắt miếng, nên cho vào hộp kín và sử dụng trong 2-3 ngày.

Dứa đã gọt vỏ, cắt nhỏ có thể được cấp đông và bảo quản lên đến 6 tháng. Khi sử dụng, nên rã đông và dùng ngay, không cấp đông lại lần nữa.
Chọn quả lành lặn, không dập nát, loại bỏ lá ở gốc, cắt cuống cách gốc 2 cm. Sau đó, phân loại, đóng gói và đưa vào kho mát ở nhiệt độ 7-8°C, độ ẩm 85-90%. Thời gian từ thu hoạch đến khi đưa vào kho không quá 24 giờ vào mùa hè và 36 giờ vào mùa xuân.

Câu hỏi thường gặp về cách trồng dứa

Trồng dứa trong chậu có được không?

Có thể trồng dứa trong chậu, miễn là chậu có đường kính từ 30-40 cm, có lỗ thoát nước tốt. Đất trồng nên tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Đặt chậu nơi có ánh sáng đầy đủ, tưới nước vừa phải để cây phát triển khỏe mạnh.

Dứa mất bao lâu để cho quả?

Dứa thường mất khoảng 12-18 tháng để ra hoa và thêm 4-6 tháng để quả chín. Thời gian có thể thay đổi tùy giống dứa, điều kiện khí hậu và chế độ chăm sóc. Nếu muốn kích thích cây ra hoa sớm, có thể áp dụng phương pháp xử lý hóa chất hoặc dùng vôi bột, ethephon.

Cách xử lý khi cây dứa bị vàng lá, thối rễ?

Lá vàng: Có thể do thiếu dinh dưỡng hoặc úng nước. Cần bón phân cân đối, tăng cường kali và magie.

Thối rễ: Thường do úng nước hoặc nấm bệnh. Nên trồng cây trên đất thoát nước tốt, xử lý đất bằng vôi hoặc nấm Trichoderma trước khi trồng. Nếu cây bị nặng, nên cắt bỏ phần rễ hỏng, phơi khô và trồng lại vào giá thể mới.

Làm thế nào để dứa ra quả to và ngọt hơn?

Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là kali và magie.

Hạn chế bón quá nhiều đạm để tránh cây ra nhiều lá nhưng ít quả.

Khi cây ra hoa, có thể tỉa bớt chồi con để tập trung dinh dưỡng cho quả.

Đảm bảo cây được trồng ở nơi có nhiều ánh nắng, vì dứa cần ánh sáng để phát triển vị ngọt tự nhiên.

Trồng và chăm sóc dứa không quá phức tạp, chỉ cần áp dụng đúng kỹ thuật, cây sẽ phát triển khỏe mạnh, cho quả to, ngọt và năng suất cao. Từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, trồng chồi đến cách tưới nước, bón phân và phòng trừ sâu bệnh, mỗi bước đều góp phần quan trọng trong quá trình sinh trưởng của cây.

Hy vọng với những chia sẻ từ Nông Nghiệp Phố, bạn sẽ tự tin trồng dứa thành công ngay tại nhà. Nếu bạn còn thắc mắc về cách trồng hay vật tư trồng trọt hãy liên hệ ngay với Nông Nghiệp Phố!

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Website: https://nongnghieppho.vn/
Hotline: 086 5399 086
Zalo: https://zalo.me/