DANH MỤC SẢN PHẨM

Thuốc trừ sâu thảo mộc là gì? Các loại thuốc trừ sâu thảo mộc hiện nay

Huyền Trân
Th 4 18/06/2025
Nội dung bài viết

Trong xu hướng canh tác an toàn, nông nghiệp sạch đang ngày càng được ưa chuộng, việc lựa chọn thuốc bảo vệ thực vật thân thiện môi trường là ưu tiên hàng đầu. Thay vì sử dụng hóa chất độc hại, nhiều người đã chuyển sang các loại thuốc trừ sâu thảo mộc nhờ vào tính an toàn, nguồn gốc tự nhiên và khả năng phân hủy sinh học nhanh. Vậy thuốc trừ sâu thảo mộc là gì? Có những loại nào được tin dùng và hiệu quả ra sao? Cùng Nông Nghiệp Phố khám phá trong bài viết dưới đây.

Thuốc trừ sâu thảo mộc là gì? 

Thuốc trừ sâu thảo mộc là một loại chế phẩm sinh học được chiết xuất từ các loài thực vật có chứa hoạt chất tự nhiên có khả năng xua đuổi hoặc tiêu diệt sâu bệnh, côn trùng gây hại cho cây trồng. Các loại thảo dược như tỏi, gừng, ớt, sả, neem (xoan Ấn Độ), cây cúc… thường được sử dụng để tạo ra những sản phẩm này.

Các loại thuốc trừ sâu thảo mộc hiện nay được sản xuất dựa trên cấu trúc hoạt chất Pyrethrin có trong cây cúc với khả năng diệt trừ côn trùng hiệu quả mà ít gây hại cho con người và môi trường. Nhờ có nguồn gốc tự nhiên, thuốc trừ sâu thảo mộc là giải pháp thân thiện, thích hợp cho mô hình nông nghiệp hữu cơ, trồng rau tại nhà, hoặc canh tác bền vững, giúp giảm thiểu dư lượng hóa chất độc hại trong nông sản.

Thuốc trừ sâu thảo mộc được chiết xuất từ thực vật có chứa hoạt chất tự nhiên

Nguồn gốc của các loại thuốc trừ sâu thảo mộc

Các loại thuốc trừ sâu thảo mộc chủ yếu được chiết xuất từ các loài thực vật có chứa hoạt chất tự nhiên có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của sâu bệnh, côn trùng và nấm hại cây trồng. Dưới đây là một số nguồn nguyên liệu phổ biến:

Cây Neem (Xoan Ấn Độ) – Hoạt chất Azadirachtin

Chiết xuất từ hạt cây Neem chứa hoạt chất Azadirachtin, có tác dụng ngăn chặn quá trình sinh trưởng và tiêu hóa của nhiều loại sâu hại.

Tác dụng đặc trị:

  • Trên lúa: sâu nâu, sâu cuốn lá nhỏ.

  • Trên rau cải: sâu tơ, sâu xanh, bọ nhảy.

  • Trên cà chua, đậu tương: sâu xanh, sâu đục thân.

  • Trên cây thuốc lá, cam quýt, chè: rệp muội, sâu vẽ bùa, nhện đỏ, rầy mềm

Dây thuốc cá (Dây duốc cá, dây mật) – Hoạt chất Rotenone

Rotenone là một hoạt chất tự nhiên có trong dây thuốc cá, có khả năng tiêu diệt côn trùng nhờ ức chế hô hấp tế bào của sâu hại.

Tác dụng đặc trị: Sâu ăn lá, sâu chích hút và nhện gây hại trên nhiều loại cây trồng.

Tỏi, gừng, ớt, hạt bông – Dầu thực vật tự nhiên

Các loại dầu thực vật ép lạnh hoặc chưng cất từ hạt và thân cây có khả năng làm nghẹt thở hoặc xua đuổi sâu hại, đồng thời có tác dụng làm mềm vỏ sâu non.

Tác dụng đặc trị: Trên cây chè, cây có múi, hoa hồng: nhện đỏ, rệp sáp, bọ trĩ, rầy mềm, phấn trắng, sâu đục lá…

Cây khổ sâm – Hoạt chất Matrine và Oxymatrine

Chiết xuất từ cây khổ sâm có chứa Matrine và Oxymatrine, là hai hoạt chất sinh học có tác dụng gây tê liệt và ức chế thần kinh sâu bệnh.

Tác dụng đặc trị: Trên rau cải, đậu tương, cà chua, nho, cam quýt: sâu xanh, sâu đục thân, sâu vẽ bùa, nhện đỏ, rầy nâu, bọ trĩ…

 Cây bồ kết, chè, sở – Hoạt chất Saponin

Saponin là một hợp chất có khả năng ức chế hô hấp, tiêu hóa của côn trùng và thường được sử dụng để phòng trừ nhiều loại sâu bệnh gây hại.

Tác dụng đặc trị: Gây độc với côn trùng gây hại thông qua cơ chế phá vỡ màng tế bào và hệ hô hấp.

Nguồn gốc của các loại thuốc trừ sâu thảo mộc

Ưu điểm và nhược điểm của các loại thuốc trừ sâu thảo mộc

Ưu điểm

Thuốc trừ sâu thảo mộc là sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, mang đến nhiều lợi ích vượt trội cho cả người trồng lẫn môi trường canh tác:

  • An toàn cho người và sinh vật có lợi: Nhờ chiết xuất từ thảo dược, thuốc có độ độc rất thấp đối với con người, vật nuôi và côn trùng có ích như ong, bọ rùa…

  • Thân thiện với môi trường: Thuốc phân hủy sinh học nhanh, không tích lũy trong đất hay nguồn nước, không gây ô nhiễm.

  • Không gây kháng thuốc: Do không chứa hoạt chất tổng hợp, thuốc trừ sâu thảo mộc giúp ngăn ngừa tình trạng sâu bệnh kháng thuốc khi sử dụng lâu dài.

  • Giữ chất lượng nông sản: Nhờ thời gian cách ly ngắn, nông sản khi thu hoạch thường không còn tồn dư hóa chất, giúp đảm bảo an toàn thực phẩm và dễ đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

  • Tác dụng kép: Vừa có khả năng phòng ngừa, vừa hỗ trợ tiêu diệt các loại côn trùng và nấm bệnh phổ biến trên cây trồng.

Nhược điểm

Bên cạnh những lợi ích, thuốc trừ sâu thảo mộc vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định:

  • Hiệu quả diệt sâu chậm hơn thuốc hóa học: Do cơ chế tác động sinh học nên cần thời gian để phát huy tác dụng, nhất là với sâu bệnh ở giai đoạn trưởng thành.

  • Hiệu quả thấp khi dịch bùng phát mạnh: Trong điều kiện thời tiết ẩm ướt hoặc khi sâu bệnh lan nhanh, thuốc thảo mộc khó kiểm soát kịp thời nếu không xử lý sớm.

  • Tác dụng không kéo dài: Do dễ phân hủy, thuốc cần được phun lặp lại thường xuyên để duy trì hiệu quả bảo vệ cây trồng.

So sánh thuốc trừ sâu thảo mộc và thuốc hóa học

Tiêu chí

Thuốc trừ sâu thảo mộc

Thuốc trừ sâu hóa học

Nguồn gốc

Từ thực vật tự nhiên (tỏi, gừng, neem, khổ sâm...)

Tổng hợp từ hóa chất, hợp chất vô cơ hoặc hữu cơ nhân tạo

Cơ chế tác động

Tác động chậm, bền, ức chế tiêu hóa/hô hấp sâu hại

Tác động nhanh, mạnh lên hệ thần kinh hoặc tế bào sâu hại

Hiệu quả

Tác dụng từ từ, hiệu quả bền vững khi dùng đúng cách

Hiệu quả tức thời, diệt sâu nhanh

Độc tính với con người

Rất thấp, an toàn khi tiếp xúc nhẹ hoặc ăn rau quả đã rửa sạch

Độc tính cao, dễ gây ngộ độc nếu tồn dư hoặc sử dụng sai cách

Ảnh hưởng đến môi trường

Thân thiện, phân hủy nhanh, không tồn dư

Gây ô nhiễm đất, nước và không khí, tồn dư lâu dài

Khả năng gây kháng thuốc

Ít gây kháng thuốc

Dễ tạo ra sâu hại kháng thuốc sau thời gian sử dụng kéo dài

Thời gian cách ly trước thu hoạch

Ngắn (thường từ 1–3 ngày)

Dài (thường từ 7–14 ngày hoặc hơn, tùy loại)

Phù hợp với mô hình

Nông nghiệp hữu cơ, trồng rau sạch tại nhà

Nông nghiệp công nghiệp quy mô lớn, cần xử lý nhanh

Các loại thuốc trừ sâu thảo mộc được tin dùng hiện nay

NeemNim Ấn Độ (100ml) – Phòng ngừa sâu bệnh, rệp sáp, sâu xanh, bọ cánh tơ, sâu tơ

NeemNim Ấn Độ là chế phẩm sinh học chiết xuất từ hạt Neem (Xoan Ấn Độ), chứa hoạt chất Azadirachtin 0.3% – được xem là “khắc tinh” tự nhiên của nhiều loại sâu hại.

Công dụng nổi bật:

  • Phòng và trị hiệu quả các loại sâu phổ biến như: sâu xanh, sâu tơ, sâu ăn lá, bọ cánh tơ, rệp sáp…

  • Hạn chế sự phát triển của trứng, sâu non và ngăn côn trùng gây hại trưởng thành.

  • Phù hợp với nhiều loại rau, hoa và cây ăn trái.

Ưu điểm:

  • Nguồn gốc thảo mộc an toàn, không gây tồn dư hóa học.

  • Không cần thời gian cách ly, phù hợp cho vườn rau tại nhà, nông nghiệp hữu cơ.

  • Có thể dùng luân phiên với các chế phẩm sinh học khác để tăng hiệu quả phòng trừ.

Neem Chili - Chất bám dính sinh học trừ sâu rầy bọ trĩ

Neem Chili là sản phẩm thảo mộc thế hệ mới, kết hợp giữa tinh dầu Neem, tỏi, ớt, sả và chất bám dính sinh học giúp tăng hiệu quả phòng trừ sâu hại.

Công dụng nổi bật:

  • Xua đuổi và tiêu diệt các loại côn trùng chích hút như rầy mềm, bọ trĩ, rệp sáp, phấn trắng, sâu ăn lá.

  • Giúp thuốc bám lâu trên bề mặt lá, không bị rửa trôi nhanh khi gặp mưa hoặc tưới nước.

Ưu điểm:

  • Tăng hiệu lực của các loại thuốc sinh học, phân bón lá nếu pha chung.

  • Có thể sử dụng riêng như một sản phẩm phòng trừ sâu hiệu quả.

  • Đặc biệt phù hợp với cây ăn trái, rau màu và hoa kiểng.

Các loại thuốc trừ sâu thảo mộc được tin dùng hiện nay

Lưu ý khi sử dụng các loại thuốc trừ sâu thảo mộc

Mặc dù thuốc thảo mộc có nguồn gốc tự nhiên và thân thiện với môi trường, bà con vẫn cần cẩn trọng trong quá trình sử dụng để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao:

  • Trang bị đầy đủ bảo hộ cá nhân: Khi phun thuốc, nên mặc áo dài tay, đeo găng tay, khẩu trang và đội nón để tránh tiếp xúc trực tiếp với da và đường hô hấp.

  • Áp dụng đúng kỹ thuật canh tác: Tuân thủ theo nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng cách.

  • Bảo quản và xử lý an toàn: Thuốc cần được cất giữ nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp và xa tầm tay trẻ em.

  • Phun sớm khi sâu bệnh mới xuất hiện: Thuốc thảo mộc có hiệu lực tốt nhất khi được sử dụng ở giai đoạn sâu bệnh mới chớm, giúp ngăn chặn sự lây lan nhanh.

Các câu hỏi thường gặp về các loại thuốc trừ sâu hóa học

Thuốc trừ sâu thảo mộc có an toàn tuyệt đối không?

Các loại thuốc thảo mộc có độc tính thấp, an toàn hơn nhiều so với thuốc hóa học. Tuy nhiên, vẫn cần sử dụng đúng liều lượng và trang bị bảo hộ khi phun để tránh kích ứng da hoặc đường hô hấp.

Có cần thời gian cách ly sau khi phun thuốc thảo mộc không?

Thường không cần hoặc rất ngắn (1–3 ngày), vì thuốc dễ phân hủy sinh học. Dù vậy, vẫn nên rửa sạch rau củ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn tối đa.

Thuốc thảo mộc có hiệu quả bằng thuốc hóa học không?

Hiệu quả không tức thì như thuốc hóa học, nhưng nếu sử dụng đúng thời điểm (khi sâu mới xuất hiện) và định kỳ, thuốc thảo mộc có thể kiểm soát sâu bệnh hiệu quả và bền vững hơn.

Có thể tự pha thuốc trừ sâu thảo mộc tại nhà được không?

Có. Bà con có thể dùng tỏi, ớt, gừng, sả… để pha chế thuốc sinh học đơn giản. Tuy nhiên, các sản phẩm thương mại thường ổn định, tiện lợi và hiệu quả hơn do đã được chuẩn hóa nồng độ.

Thuốc thảo mộc có dùng được cho mọi loại cây trồng không?

Hầu hết đều phù hợp với rau, hoa, cây ăn trái và cây cảnh. Tuy nhiên, một số loại chuyên trị sâu bệnh nhất định nên cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc tham khảo ý kiến chuyên môn.

Sử dụng các loại thuốc trừ sâu thảo mộc góp phần tạo dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, thân thiện với sức khỏe con người và môi trường. Dù hiệu quả diệt trừ sâu bệnh không nhanh như thuốc hóa học, nhưng nếu được áp dụng đúng cách và thường xuyên, thuốc thảo mộc sẽ là giải pháp lý tưởng cho người làm vườn hiện đại. 

Nông Nghiệp Phố - chuỗi cửa hàng chuyên cung cấp đất sạch và giá thể, phân bón, thuốc trừ sâu chính hãng, tiện lợi và uy tín trên toàn quốc.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

 

Nội dung bài viết