Biện pháp phòng trừ sâu bệnh đơn giản, dễ áp dụng tại vườn. Nông Nghiệp Phố đồng hành cùng bạn chăm cây mỗi ngày!

Biện pháp phòng trừ sâu bệnh đang ngày càng được người làm vườn quan tâm khi thời tiết thất thường và sâu hại có xu hướng gia tăng. Tại Nông Nghiệp Phố, bên cạnh việc cung cấp các sản phẩm thuốc trừ sâu sinh học và thuốc trừ sâu hóa học, chúng tôi còn chia sẻ nhiều giải pháp hiệu quả, an toàn và hiện đại để bà con dễ dàng áp dụng. Cùng tìm hiểu để chăm vườn khỏe, hạn chế sâu bệnh từ gốc!

Vì sao cần áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh đúng cách?

Sâu bệnh là một phần tất yếu trong quá trình trồng trọt, nhưng nếu không xử lý đúng cách, chúng có thể gây thiệt hại nặng nề cả về năng suất lẫn chất lượng nông sản. Không ít người vì lo lắng mà lạm dụng thuốc trừ sâu, dẫn đến đất bạc màu, mất cân bằng sinh thái và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh một cách khoa học và hợp lý không chỉ giúp bảo vệ cây trồng mà còn giữ gìn môi trường canh tác bền vững lâu dài. Đây cũng là cách giúp bà con tối ưu chi phí, nâng cao chất lượng nông sản và đáp ứng tốt các tiêu chuẩn an toàn nông nghiệp hiện đại.

Phòng trừ sâu cây phát triển tốt

Nguyên tắc "4 đúng" trong phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng

Để phòng trừ sâu bệnh đạt hiệu quả cao và tránh gây hại cho cây trồng, môi trường cũng như sức khỏe con người, bà con cần tuân thủ nguyên tắc "4 đúng", đây là kim chỉ nam trong việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nói riêng và các biện pháp phòng trừ sâu bệnh nói chung.

Đúng thuốc: Xác định rõ loại sâu bệnh gây hại để chọn đúng thuốc đặc trị. Tránh sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc hoặc không phù hợp với đối tượng gây hại.

Đúng liều lượng: Pha thuốc theo đúng hướng dẫn. Việc tăng hoặc giảm liều đều có thể làm giảm hiệu quả và gây hại đến cây trồng.

Đúng lúc: Thời điểm phun thuốc quyết định nhiều đến hiệu quả. Phun quá sớm hoặc quá muộn đều không mang lại kết quả mong muốn.

Đúng cách: Bao gồm cách pha, cách phun, thời điểm phun, phạm vi phun, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và tránh ảnh hưởng đến thiên địch.

Nguyên tắc sử dụng thuốc trừ sâu hóa học

Biện pháp canh tác và giống cây kháng bệnh

Đây là bước phòng ngừa từ gốc rễ, mang tính lâu dài và bền vững. Nếu làm tốt từ khâu canh tác và giống cây, bà con có thể hạn chế rất nhiều rủi ro sâu bệnh về sau. 

Chọn giống cây có khả năng kháng bệnh tốt: Ưu tiên các giống được nghiên cứu và chứng minh có sức đề kháng tự nhiên với sâu bệnh phổ biến tại địa phương.

Luân canh cây trồng hợp lý: Ví dụ như luân canh giữa lúa và màu, giữa các họ cây khác nhau giúp cắt đứt vòng đời của sâu bệnh và cải thiện đất.

Xử lý đất kỹ trước khi gieo trồng: Làm đất sạch, lên luống cao, đảm bảo thoát nước tốt để hạn chế nấm bệnh và tuyến trùng.

Bón phân cân đối: Không nên lạm dụng phân đạm vì sẽ làm cây mềm yếu, dễ bị sâu bệnh tấn công. Nên bổ sung phân hữu cơ, phân vi sinh, kali và lân đúng liều lượng.

Che phủ đất: Dùng rơm rạ, cỏ khô, hoặc màng phủ nông nghiệp để hạn chế cỏ dại, giữ ẩm và giảm mầm bệnh từ đất.

Dọn vệ sinh đồng ruộng, vườn cây định kỳ: Loại bỏ lá rụng, cành già, tàn dư cây trồng sau mỗi vụ để giảm nguồn lây lan sâu bệnh.

Canh tác xen kẽ các loại cây khác nhau

Biện pháp sinh học

Khác với thuốc hóa học, phương pháp này tận dụng các yếu tố tự nhiên để ngăn ngừa và kiểm soát sâu bệnh, từ đó giúp cây phát triển khỏe mạnh mà không gây ô nhiễm môi trường hay tồn dư hóa chất trong nông sản.

Sử dụng thiên địch của sâu hại: Bà con có thể thả các loài côn trùng có lợi như bọ rùa, ong ký sinh, nhện, và chim bắt mồi vào vườn. Những loài này sẽ giúp tiêu diệt trứng, ấu trùng hoặc côn trùng gây hại một cách tự nhiên. 

Dùng vi sinh vật có lợi để khống chế mầm bệnh: Bổ sung các chế phẩm chứa nấm Trichoderma (đối kháng với nấm hại rễ), vi khuẩn Bacillus subtilis (ức chế vi khuẩn gây thối rễ, cháy lá...) sẽ tạo ra một môi trường sống có lợi cho cây.

Áp dụng chế phẩm sinh học từ thảo mộc: Các loại chế phẩm như dịch tỏi, ớt, gừng có thể tự pha tại nhà. Chúng có khả năng xua đuổi và phòng ngừa sâu bệnh nhưng lại an toàn với người, động vật và cây trồng.

Khắc tinh của các loài sâu 

Biện pháp thủ công

Biện pháp thủ công là những cách làm đơn giản, ít tốn chi phí, dễ thực hiện. Phù hợp với quy mô nhỏ, vườn nhà hoặc trong giai đoạn đầu sâu bệnh mới xuất hiện. Nếu kiên trì áp dụng đúng cách, bà con có thể kiểm soát sâu bệnh hiệu quả mà không cần dùng đến hóa chất. 

Bắt sâu bằng tay: Đặc biệt hiệu quả với sâu non hoặc các loài dễ quan sát như sâu xanh, sâu khoang, ốc sên. Nên mang bao tay và dùng kẹp chuyên dụng để tránh tiếp xúc trực tiếp.

Cắt tỉa lá, cành bị bệnh: Loại bỏ phần cây đã bị hại để hạn chế lây lan, đồng thời giúp cây thông thoáng và phát triển tốt hơn. Dụng cụ cắt tỉa nên được khử trùng sau khi sử dụng để tránh phát tán bệnh.

Thu gom tàn dư thực vật và tiêu hủy: Lá úa, quả rụng, cây chết cần được gom lại và đem tiêu hủy đúng cách. Tuyệt đối không dùng làm phân ủ nếu không xử lý nhiệt hoặc vi sinh kỹ, vì có thể làm lây lan bệnh.

Bẫy sâu bằng đèn hoặc pheromone: Sử dụng bẫy ánh sáng để thu hút và tiêu diệt côn trùng trưởng thành vào ban đêm, hoặc dùng bẫy có chất dẫn dụ để giảm mật độ sâu hại.

Quét vôi gốc cây, rải tro bếp hoặc bột ớt quanh gốc: Giúp xua đuổi kiến, ốc sên, một số loại sâu bò sát mặt đất. Đặc biệt hữu ích trong mùa mưa khi đất ẩm là môi trường thuận lợi cho sâu bệnh.

Những biện pháp phổ biến mà nông dân thường sử dụng

Biện pháp hóa học

Biện pháp hóa học thường được dùng khi sâu bệnh phát triển mạnh và cần xử lý nhanh. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng kỹ thuật để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Chọn đúng loại thuốc: Dựa trên đối tượng sâu bệnh cụ thể. Ưu tiên các loại thuốc có phổ tác dụng hẹp, ít ảnh hưởng đến sinh vật có ích và môi trường.

Đọc kỹ nhãn mác, hướng dẫn sử dụng: Đảm bảo pha đúng nồng độ, liều lượng và đúng cách theo khuyến cáo.

Luân phiên nhóm hoạt chất: Tránh sử dụng lặp lại một loại thuốc, giúp giảm nguy cơ sâu bệnh kháng thuốc.

Phun vào thời điểm thích hợp: Sáng sớm hoặc chiều mát, khi sâu bệnh đang ở giai đoạn dễ bị tiêu diệt nhất.

Phun đúng kỹ thuật: Dùng vòi phun hạt mịn, phun đều hai mặt lá, không phun khi trời mưa hoặc gió lớn.

Trang bị đồ bảo hộ khi phun: Mang khẩu trang, kính, găng tay, áo quần dài tay để tránh tiếp xúc trực tiếp.

Thời gian cách ly: Tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch để đảm bảo nông sản an toàn cho người tiêu dùng.

Khi tình trạng sâu xuất hiện dày đặc phải sử dụng thuốc trừ sâu hóa học

Biện pháp kiểm dịch thực vật

Biện pháp kiểm dịch thực vật là những hoạt động nhằm ngăn ngừa sự xâm nhập, lây lan và bùng phát của sâu bệnh nguy hiểm, đặc biệt là các loại sâu bệnh lạ, mới xuất hiện hoặc có khả năng gây hại lớn trên diện rộng.

Kiểm soát đầu vào: Chỉ sử dụng hạt giống cây trồng, vật tư nông nghiệp (phân bón, đất sạch và giá thể,...) đã qua kiểm định, không nhiễm mầm bệnh. Tránh nhập giống không rõ nguồn gốc.

Theo dõi, giám sát dịch hại tại chỗ: Thường xuyên quan sát vườn để phát hiện kịp thời khi có dấu hiệu bất thường. Nếu nghi ngờ có dịch hại mới, cần báo ngay cho cán bộ nông nghiệp địa phương.

Áp dụng biện pháp cách ly: Khi phát hiện ổ dịch, cần khoanh vùng và cách ly vùng trồng bị nhiễm, không di chuyển cây, đất, dụng cụ sang khu vực khác để tránh phát tán.

Tiêu hủy đúng quy trình: Cây, trái hoặc vật tư đã bị nhiễm bệnh, phải tiêu hủy đúng kỹ thuật (đốt, chôn sâu có xử lý...) theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.

Tuân thủ quy định pháp luật về kiểm dịch thực vật: Khi sản xuất, kinh doanh nông sản quy mô lớn hoặc có ý định xuất khẩu.

Theo dõi và kiểm soát tình trạng sâu gây hại trong vườn

Biện pháp quản lý tổng hợp dịch hại (IPM)

IPM là phương pháp phòng trừ sâu bệnh kết hợp nhiều biện pháp như: canh tác, sinh học, cơ giới, giống chống chịu và sử dụng thuốc hóa học hợp lý. Mục tiêu của IPM là hạn chế tối đa việc dùng thuốc BVTV, bảo vệ môi trường, an toàn cho người sử dụng và giữ cân bằng sinh thái.

Chọn giống kháng sâu bệnh: Sử dụng giống có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt là nền tảng giúp giảm áp lực dịch hại và hạn chế sử dụng thuốc BVTV.

Theo dõi, điều tra dịch hại thường xuyên: Quan sát đồng ruộng định kỳ để phát hiện sớm sự xuất hiện của sâu bệnh, xác định đúng loại và mức độ gây hại, từ đó chọn biện pháp xử lý phù hợp.

Bảo vệ và tạo điều kiện cho thiên địch phát triển: Không nên phun thuốc tràn lan vì có thể giết luôn các sinh vật có lợi như: bọ rùa, nhện bắt mồi, ong ký sinh… Những loài này giúp cân bằng hệ sinh thái và tiêu diệt sâu hại một cách tự nhiên.

Áp dụng các biện pháp cơ học, sinh học, thảo mộc: Dùng bẫy đèn, bẫy pheromone, bẫy màu để bắt côn trùng, Dùng thuốc sinh học (vi sinh, thảo mộc như tỏi – ớt – gừng…), Luân canh, xen canh hợp lý để cắt nguồn bệnh

Sử dụng thuốc BVTV hợp lý và đúng thời điểm: Chỉ sử dụng thuốc hóa học khi mọi biện pháp khác không còn hiệu quả và dịch hại đã vượt ngưỡng gây hại kinh tế. Ưu tiên thuốc sinh học, thuốc chọn lọc, dùng đúng liều lượng, thời điểm và cách phun.

IPM đang ngày càng được áp dụng trong việc canh tác cây trồng

Sử dụng công nghệ cao như máy bay không người lái, IoT

Những tiến bộ trong nông nghiệp công nghệ cao đang giúp người nông dân giám sát và phòng trừ sâu bệnh hiệu quả hơn cho mùa vụ, cánh đồng của mình.

Drone (máy bay không người lái): Giúp phun thuốc bảo vệ thực vật một cách nhanh chóng, đồng đều và chính xác. Nhờ khả năng bay thấp và lập trình theo bản đồ địa hình. Giảm hao phí thuốc, tiết kiệm thời gian và nhân công lao động và đặc biệt giảm tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại. 

IoT (Internet of Things – Internet vạn vật): Là hệ thống cảm biến được lắp đặt trực tiếp tại vườn để thu thập dữ liệu như độ ẩm, nhiệt độ đất, không khí, ánh sáng, tốc độ gió và lượng mưa giúp bà con theo dõi tình hình vườn cây mọi lúc mọi nơi.

Sử dụng những công nghệ hiện đại giúp tăng năng suất

Lưu ý khi kết hợp các biện pháp phòng trừ sâu bệnh

Không có biện pháp nào hiệu quả tuyệt đối nếu chỉ áp dụng đơn lẻ. Bà con nên kết hợp nhiều phương pháp một cách hợp lý và có kế hoạch cụ thể.

Ưu tiên phòng hơn trị: Luôn bắt đầu từ biện pháp canh tác bền vững như chọn giống tốt, làm đất sạch, bón phân cân đối và che phủ đất.

Kết hợp sinh học và thủ công ở giai đoạn đầu: Khi sâu bệnh mới xuất hiện, có thể dùng thiên địch, chế phẩm sinh học và các biện pháp bắt sâu thủ công để kiểm soát.

Chỉ sử dụng hóa học khi thực sự cần thiết: Nếu sâu bệnh lây lan nhanh và khó kiểm soát bằng sinh học hoặc thủ công, mới cân nhắc dùng thuốc hóa học và phải áp dụng đúng nguyên tắc "4 đúng".

Không kết hợp sai cách: Tránh dùng thuốc hóa học ngay sau khi thả thiên địch hoặc bón vi sinh, vì sẽ làm mất tác dụng của các biện pháp sinh học.

Câu hỏi thường gặp về biện pháp phòng trừ sâu bệnh

Biện pháp sử dụng giống chống chịu sâu bệnh có ưu điểm như thế nào?

Giống chống chịu giúp cây trồng ít bị sâu bệnh hại, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và công chăm sóc, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản.

Biện pháp phòng trừ sâu bệnh nào hiệu quả nhất?

Biện pháp quản lý tổng hợp (IPM) là hiệu quả nhất vì kết hợp nhiều phương pháp (canh tác, sinh học, vật lý, hóa học) để kiểm soát sâu bệnh một cách bền vững.

Khi nào nên dùng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV)?

Chỉ nên dùng thuốc BVTV khi sâu bệnh phát triển mạnh vượt ngưỡng gây hại và các biện pháp khác không còn hiệu quả.

Sử dụng thuốc hóa học có phải là cách tốt nhất để phòng trừ sâu bệnh?

Không, vì thuốc hóa học có thể gây tồn dư, kháng thuốc và hại môi trường; nên chỉ dùng khi thực sự cần thiết và theo nguyên tắc "4 đúng".

Áp dụng đúng biện pháp phòng trừ sâu bệnh là yếu tố then chốt giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, hạn chế thiệt hại và nâng cao năng suất. Từ chọn giống kháng sâu, sử dụng biện pháp sinh học, quản lý tổng hợp IPM cho đến việc dùng thuốc bảo vệ thực vật đúng thời điểm. Mỗi phương pháp đều có vai trò quan trọng trong canh tác bền vững. Để lựa chọn đúng sản phẩm và giải pháp phù hợp, bạn có thể tham khảo thêm tại Nông Nghiệp Phố, nơi cung cấp kiến thức, vật tư nông nghiệp uy tín dành cho mọi nhà nông hiện đại.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://nongnghieppho.vn/ 

• Hotline: 086 5399 086