Tìm hiểu nguyên nhân khiến lan bị vàng lá và cách cứu trị nhanh chóng

Lan bị vàng lá không chỉ làm mất thẩm mỹ mà còn cảnh báo cây đang gặp vấn đề nghiêm trọng. Cùng Nông Nghiệp Phố khám phá nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả, giúp cây lan hồi phục nhanh chóng và luôn khỏe mạnh.

Nguyên nhân và cách khắc phục khi lan bị vàng lá

Lan bị vàng lá do ánh nắng trực tiếp

Trong tự nhiên, cây lan thích hợp với những nơi thoáng mát, nhiều ánh sáng tự nhiên. Tuy nhiên, nguồn ánh sáng tự nhiên mà cây lan cần là ánh nắng mặt trời gián tiếp, với cường độ sáng không cao. Vì vây, khi bị tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trực tiếp có cường độ sáng mạnh, lá lan dần mất nước, dẫn đến vàng lá, cháy lá.

Khi thấy dấu hiệu lan bị vàng hết lá, hay các vết cháy sém vàng thì bạn cần lập tức chuyển cây lan đến một vị trí mát hơn, để cây lan phục hồi bộ lá và không bị cháy ở các lá non tiếp theo.

Trong trường hợp này, bạn nên dùng lưới che nắng để làm giàn che cho cây lan. Việc này giúp ngăn cản ánh nắng chiếu trực tiếp lên lan, giảm cường độ chiếu sáng, cũng như giúp không khí vườn lan được điều hòa, thông thoáng, tạo điều kiện cho cây lan phát triển khỏe mạnh và ít sâu bệnh hại tấn công.

Đồng thời, bạn cần bổ sung thêm lượng nước, cung cấp đủ độ ẩm và các chất dinh dưỡng cần thiết cho lan thông qua một số phân bón hữu cơ như phân trùn quế, phân dê… để giúp bộ rễ của cây phát triển tốt hơn, cây hấp thụ chất dinh dưỡng nhiều hơn.

Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trực tiếp ở cường độ mạnh, khiến lá dần mất nước, cháy lá

Lan bị vàng lá do nhiệt độ

Khi còn ở môi trường tự nhiên, lan thường phát triển dưới những tán cây lớn, nới có nhiệt độ vừa phải, ổn định và độ ẩm cao. Trong điều kiện trồng lan ở nhà phố, mọi người hay tận dụng sân thượng để trồng, ở đây nhiệt độ khá cao sẽ làm giảm hiệu quả của các quá trình trao đổi chất trong cây.

Lâu ngày, sẽ làm cây lan bị căng thẳng, dẫn đến sốc nhiệt, lúc này, lá lan sẽ chuyển sang màu vàng nhăn nheo. Nếu bạn không nhanh khắc phục tình trạng này thì nguy cơ cây sẽ bị chết, vì vậy, bạn cần nhanh chóng đưa ra giải pháp khắc phục.

Bên cạnh đó, nhiệt độ quá thấp cũng làm cây lan bị vàng lá, vì dù sao lan vẫn là cây ưa nắng nhưng kị nóng, phải có nắng ấm thì cây mới phát triển tốt được. Vì vậy, nếu bạn trồng lan ở nơi có nhiệt độ quá thấp thì cây sẽ khó phát triển tốt được. Nhiệt độ lý tưởng cho lan vào ban ngày là từ 18-27 độ C, ban đêm là 15-22 độ C.

Nhiệt độ lý tưởng cho lan là vào ban ngày

Lan bị vàng lá do nước tưới

Lan là một loại cây sợ nước, bạn chỉ cần tưới một lượng nước đủ ẩm để cây phát triển, và chỉ nên tưới khi có dấu hiệu giá thể đã khô, cũng có thể 5-7 ngày mới tưới cho cây 1 lần tùy loại. Khi bạn tưới quá nhiều nước sẽ khiến bộ rễ cây bị mềm, chuyển sang màu nâu rồi thối và chết rễ nhanh chóng. Sau đó cây ngừng phát triển, bộ lá sẽ chuyển sang màu vàng, nhăn nheo và có thể bị thối theo.

Khi lan bị úng rễ do thừa nước, tốt nhất bạn nên thay chậu mới cho cây. Với những lá bị vàng hoặc thối nhũn, bạn nên cắt bỏ hoàn toàn, cắt lui vào phía trong chỗ thối khoảng 2cm, cần khử trùng dụng cắt trước nhé. Sau khi cắt, bạn khử trùng vết cắt, để nơi khô ráo đợi vết thương lành hẳn rồi chuyển sang chậu mới.

Bên cạnh đó, chất lượng nước tưới cũng ảnh hưởng rất nhiều đến sự sinh trưởng của cây lan. Nếu tưới lan bằng nước cứng, nước không sạch, hay nguồn nước máy có quá nhiều Clo sẽ hạn chế sự phát triển của bộ rễ, dẫn đến cây lan bị vàng lá.

Nếu bạn đang dùng nước máy để tưới lan, bạn có thể khắc phục bằng cách hứng nước ra một bình chứa, đợi 1-2 ngày để Clo bay hơi hết, nhiệt độ nước ổn định, lúc này tưới lan sẽ tốt hơn. Ngoài ra, vào những tháng mùa mưa, bạn cũng có thể hứng nước mưa dự trữ để tưới lan, ngoài việc tiết kiệm nước tưới, nguồn nước mưa còn cung cấp cho lan nhiều chất dinh dưỡng.

Tưới quá nhiều nước sẽ khiến rễ cây bị mềm, chuyển sang màu nâu rồi thối và chết rễ nhanh chóng

Lan bị vàng lá do bón phân thuốc quá liều

Khi cây lan bị vàng lá loang lỗ, hay vàng lá hàng loạt kể cả những lá non, thoáng qua ban đầu bạn có thể bị nhầm so với hiện tượng lan bị vàng lá do tưới nước quá nhiều.

Nhưng nếu bạn vừa phun thuốc hay bón phân cho cây lan một vài ngày trước đó, lúc này bạn nên nghĩ đến nguyên nhân lan bị vàng lá do bón phân, thuốc quá liều. Điều bạn cần làm ngay là rửa sạch cây lan bằng nước, nếu có thể bạn nên thay chậu cùng giá thể mới cho cây.

Ngoài ra, bạn có thể giải độc hữu cơ cho cây lan bằng chế phẩm Vitamin B12 và Vitamin B1. Liều pha là 2ml B12 + 2ml B1 cho 1 lít nước sạch, dùng 3 lần liên tục, 3 ngày 1 lần.

Để tránh hiện tượng cây lan bị ngộ độc phân thuốc, bạn nên sử dụng theo chỉ dẫn trên bao bì. Khi sử dụng phân bón lá, để chắc chắn với những loại mới, bạn có thể sử dụng với ½ liều lượng khuyến cáo, còn với thuốc bạn cần pha đúng liều lượng được khuyến cáo.

Lan bị vàng lá do thiếu chất dinh dưỡng

Lan cần được cung cấp đầy đủ 13 yếu tố dinh dưỡng đa, trung, vi lượng, nhưng lại không chịu được nồng độ cao. Nhưng nếu thiếu hụt một yếu tố dinh dưỡng nào đó sẽ làm cây kém phát triển.

Nếu thiếu đạm, lá sẽ có màu xanh nhạt bất thường, có thể bị cháy trong trường hợp nặng. Nếu thiếu kẽm, lá mất màu xanh những gân lá vẫn còn xanh, các đốm chết phát triển khắp trên lá, kể cả gân lá, chóp lá và mép lá. Nếu thiếu mangan, lá sẽ mất màu xanh, gân chính chuyển sang màu xanh đậm. Nếu thiếu sắt, lá mất màu xanh nhưng gân chính vẫn xanh, và không có đốm.

Để hạn trường hợp vàng lá do thiếu dinh dưỡng, bạn nên sử dụng các loại phân hữu cơ chứa đẩy đủ các yếu tố dinh dưỡng cần thiết cho lan như phân trùn quế, phân dê…

Bên cạnh đó, nếu phát hiện cây lan bị thiếu dinh dưỡng vi lượng, bạn cũng có thể bổ sung thông qua các phân bón vi lượng cho lan như phân bón vi lượng Cam Bi Nhật, phân bón lá Amino Quelant Fe, các loại phân bón lá khác…

Nên sử dụng các loại phân hữu cơ chứa đầy đủ các yếu tố dinh dưỡng

Lan bị vàng lá tự nhiên

Nếu cây lan bị vàng lá gốc, bạn đừng quá lo lắng vì những lá ở gốc sẽ già, chuyển sang vàng rồi rụng đi, và sẽ được thay thế bởi cá lá kế cận, đó là điều hoàn toàn bình thường đối với lan đơn thân. Còn đối với những loại thân thòng như phi điệp chẳng hạn, thì đó là biểu hiện của mùa rụng lá để chuẩn bị ra hoa.

Đối với những chiếc lá già này, bạn có thể để chúng được rụng một cách tự nhiên hoặc bạn cũng có thể dùng kéo để cắt bỏ chúng. Tuy nhiên, bạn nên cắt tỉa cẩn thận, để tránh làm tổn thương các phần khác của cây lan.

Lan bị vàng lá gốc vì những lá ở gốc sẽ già, chuyển sang vàng rồi rụng đi

Lan bị vàng lá do sự thay đổi môi trường sống

Lan bị vàng lá khi thay đổi môi môi trường sống là điều tự nhiên. Khi thay đổi đột ngột môi trường sống, lan thường phản ứng lại bằng cách vàng và rụng lá, hoặc cây sẽ nở hoa. Vì vậy, bạn nên chăm sóc bình thường để cây thích nghi dần với môi trường sống mới.

Cây lan khi mới được mua về bạn cần để cây ở nơi mát mẻ và khoan tưới nước vội. Sau 2-3 ngày tưới cũng được, khi tưới bạn nên pha 2ml Vitamin B12 với 1 lít nước, 3 ngày tưới 1 lần. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng phân bón cho lan để kích rễ, giúp cây sớm hồi phục và ra bộ rễ mới.

Khi đột ngột thay đổi môi trường sống lan thường phản ứng lại bằng cách vàng và rụng lá

Cây lan bị vàng lá do bệnh hại làm hư rễ

Khi phát hiện bộ rễ của cây lan khô dần và không còn phát triển mặc dù bạn đã chăm sóc đầy đủ, lúc này bạn nên kiểm tra bộ rễ của cây. Bởi khi bộ rễ của cây không phát triển thì bộ lá sẽ vàng và trút bỏ toàn bộ lá để giữ lại thân cây.

Khi trồng ở nơi ẩm quá lâu thì nấm và vi khuẩn sẽ phát triển rất nhiều trong giá thể, làm cho bộ rễ cây lan suy yếu đi và không hút được các chất dinh dưỡng, tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển, khiến cho cây bị bệnh vàng lá.

Nấm phát triển rất nhanh làm cho cây bị vàng lá, dẫn tới thối gốc và chết. Khi phát hiện bệnh, bạn nên cách ly cây bệnh để tránh bị lây lan. Sau đó tiến hành phun thuốc xử lý nấm bệnh gây hại cho cây lan.

Bạn có thể pha 2ml thuốc sát khuần physan cho bình 1 lít, rồi phun lên toàn bộ thân, lá, gốc để sát khuẩn toàn bộ cây lan và tiêu diệt mầm bệnh một cách hoàn toàn. Nếu trường hợp cây bị nặng thì bạn nên tiến hành cắt bỏ hoàn toàn bộ rễ cũ và trồng ra giá thể ở một khu vực mới.

Nấm phát triển rất nhanh làm cho cây bị vàng lá, dẫn tới thối gốc và chết

Lan bị vàng lá do bệnh đốm nâu thối nhũn

Bệnh đốm nâu thối nhũn do vi khuẩn gây ra với những vết ướt màu nâu không đều trên lá. Bệnh thường phát triển mạnh trong điều kiện nắng nóng và mưa ẩm kéo dài, làm tổn thương lá khiến cho vi khuẩn phát triển mạnh, nếu không xử lý kịp thời, bệnh sẽ lây lan làm vàng lá, thối nhũn những lá non mới ra.

Khi phát hiện bệnh bạn nên tiến hành xử lý ngay, cách ly cây bệnh, dùng dụng cụ cắt tỉa đã khử trùng cắt bỏ những lá bị bệnh sau đó xử lý với các loại thuốc đặc trị như Citizen, Marthiant,…

Bệnh đốm nâu thối nhũn do vi khuẩn gây ra với những vết ướt màu nâu không đều trên lá

Lan bị vàng lá do tách chiết

Đối với một vài trường hợp lan bị vàng lá do khi cây đang phát triển thì bị bóc tách làm đứt, gãy rễ do mang từ rừng về hay quá trình tách chiết, thay giá thể. Trong những trường hợp này, thường cây lan sẽ bị vàng lá và trút bỏ toàn bộ lá đang có.

Trường hợp lan bị vàng lá do khi cây đang phát triển thì bị bóc tách làm đứt, gãy rễ

Biện pháp phòng ngừa và chăm sóc lan để hạn chế bị vàng lá

Tưới nước hợp lý:

Tưới đúng cách: Tưới nước đều đặn nhưng không để cây bị ngập úng. Lan cần đất ẩm, nhưng đất phải thoát nước tốt. Kiểm tra độ ẩm của đất trước khi tưới.
Tưới vào buổi sáng: Tưới nước vào buổi sáng để cây có thời gian hấp thụ trước khi nhiệt độ tăng cao vào ban ngày.

Bón phân đúng cách:

Sử dụng phân bón chuyên dụng cho lan: Lan cần các chất dinh dưỡng như đạm (N), kali (K), và sắt (Fe) để phát triển khỏe mạnh. Bón phân hữu cơ hoặc phân NPK theo định kỳ.
Bón phân vào mùa phát triển: Tăng cường bón phân khi lan bắt đầu nở hoa hoặc phát triển mạnh để cây có đủ dưỡng chất.

Đảm bảo ánh sáng đầy đủ:

Ánh sáng gián tiếp: Lan thích ánh sáng nhẹ, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp vì có thể làm cháy lá và khiến lá bị vàng.
Chọn vị trí trồng phù hợp: Đặt lan ở nơi có ánh sáng gián tiếp, như gần cửa sổ có rèm hoặc dưới bóng cây.

Duy trì nhiệt độ và độ ẩm ổn định:

Nhiệt độ lý tưởng: Giữ nhiệt độ từ 20-30°C. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp có thể làm cây suy yếu.
Độ ẩm: Lan yêu cầu độ ẩm từ 50-70%. Bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đặt chậu lan trên khay đá để tăng độ ẩm.

Kiểm tra sâu bệnh thường xuyên:

Kiểm tra sâu bệnh: Lan dễ bị tấn công bởi các loại sâu bệnh như rệp sáp, nhện đỏ hoặc bệnh nấm. Kiểm tra lá và rễ thường xuyên để phát hiện sớm.
Phòng ngừa bệnh: Sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học, hoặc phòng ngừa bệnh nấm bằng cách phun dung dịch tỏi, ớt pha loãng.

Chăm sóc định kỳ và vệ sinh:

Loại bỏ lá hư hại: Tỉa bỏ các lá bị héo, vàng để cây không bị lây lan bệnh. Điều này cũng giúp cây tập trung dưỡng chất cho các lá khỏe mạnh.
Vệ sinh chậu và rễ: Thường xuyên vệ sinh chậu, thay đất nếu cần để tránh sự tích tụ của vi khuẩn hoặc nấm mốc.

Đảm bảo ánh sáng, thay chậu tưới nước đầy đủ để lan luôn xanh tươi

Một số lưu ý quan trọng khi chăm sóc lan để giữ lá xanh tốt

Kiểm soát ánh sáng:

Lan cần ánh sáng gián tiếp để phát triển khỏe mạnh. Đặt cây ở những vị trí sáng nhưng tránh ánh nắng trực tiếp, điều này giúp cây quang hợp tốt mà không gây cháy lá.

Chăm sóc rễ đúng cách:

Rễ lan rất nhạy cảm và cần được chăm sóc đặc biệt. Đảm bảo rễ không bị ngập trong nước và có đủ không khí. Sử dụng chậu có lỗ thoát nước và thay đất khi cần thiết để rễ không bị úng nước.

Đảm bảo độ ẩm ổn định:

Độ ẩm là yếu tố quan trọng để lá lan luôn xanh tươi. Bạn có thể phun sương nhẹ lên lá vào buổi sáng để duy trì độ ẩm xung quanh cây mà không làm lá bị ướt, tránh làm chúng bị thối.

Kiểm soát nhiệt độ:

Lan thường yêu cầu nhiệt độ ổn định, tránh thay đổi đột ngột. Nhiệt độ lý tưởng cho lan là từ 20-30°C. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của cây.

Định kỳ thay chậu và kiểm tra rễ:

Định kỳ thay chậu cho lan để đảm bảo không gian phát triển cho rễ và tránh tình trạng đất cằn cỗi. Khi thay chậu, kiểm tra kỹ rễ để loại bỏ những phần bị hỏng, giúp cây phát triển tốt hơn.

Chăm sóc rễ đúng cách, đảm bảo độ ẩm ổn định

Hy vọng với những chia sẻ trên, bạn đã nắm rõ nguyên nhân và cách xử lý khi lan bị vàng lá, giúp cây nhanh chóng hồi phục và phát triển khỏe mạnh. Đừng quên ghé thăm Nông Nghiệp Phố để tìm thêm các sản phẩm và bí quyết chăm sóc lan hiệu quả nhất!

THÔNG TIN LIÊN HỆ